Για την Ανατροπή

Γουστάρω ανατροπές. Αλλά για τι ανατροπή μιλάς;

Σε θεμελιώδεις αντιλήψεις μας. Στην έννοια που δίνουμε σε μερικούς από τους πιο βασικούς όρους της κοινωνικής μας ζωής.

Το κυριότερο, όμως, είναι ότι μιλάω για δημιουργικές ανατροπές. Οι αντίστοιχες τωρινές μας αντιλήψεις, οδηγούν σε αδιέξοδα. Ενώ οι προτεινόμενες υπόσχονται ντόμινο ενάρετων και δημιουργικών αλλαγών.

Ποιος κρίνει αν είναι ενάρετες ή όχι;

Ο καθένας μας. Με την θέση που παίρνει στη μάχη ιδεών.

Και τι θα ήταν μη δημιουργικές ανατροπές;

Αναδιανεμητικές. Αυτές, δηλαδή, που δεν δημιουργούν πλούτο, αλλά μοιράζουν τον ήδη υπάρχοντα πλούτο. Συνήθως, συρρικνώνοντάς τον ταυτόχρονα.

Και γιατί πιστεύεις ότι θα είναι δημιουργικές;

Από την σχεδιασμό τους –δεν γίνεται να αξιολογηθούν αλλιώς οι νέες ιδέες.

Βασίζονται, λοιπόν, σε σαφή διάγνωση του πυρήνα του προβλήματος. Της απώτερης αιτίας. Αιτιολογώ αντίστοιχες επεμβάσεις. Και, μετά την αιτιολογημένη επέμβαση, οι επόμενες αλλαγές προκύπτουν σε μορφή χιονοστιβάδας.

Είναι καλό σημάδι να έρχεται χιονοστιβάδα;

Στο βουνό, όχι. Μεταφορικά, εξαρτάται.

Μεταφορικά, «χιονοστιβάδα» σημαίνει κάποιας μορφής φυσική δυναμική. Σημαίνει την απελευθέρωση φυσικών δυνάμεων. Πρόκειται, λοιπόν, για μεγάλης ισχύος «εργαλείο», το οποίο χρειάζεται αντίστοιχη προσοχή και επιδεξιότητα.

Επί του προκειμένου, προτείνω ειδικά τεκμηριωμένες αλλαγές, που συνιστούν «απελευθέρωση χιονοστιβάδας». Και ισχυρίζομαι ότι, αυτές οι φυσικές δυνάμεις που απελευθερώνονται, προκαλούν ασυγκράτητο ντόμινο ενάρετων και δημιουργικών αλλαγών.

Είναι τόσο απλό;

Είναι. Και, το ότι είναι απλό, αποτελεί ισχυρή θεωρητική ένδειξη ευστοχίας. Στην Επιστήμη, υπάρχει από αιώνες το «Ξυράφι του Occam». Ένα σαφές κριτήριο για το ποιά λύση ενός προβλήματος είναι η σωστή –η απλούστερη. Και είναι χαρακτηριστικό το ότι, αυτό το ασφαλές κριτήριο ευστοχίας, έχει ξεχαστεί και εγκαταλειφθεί από τους επιστήμονες στη Δύση.

Ίσως έχεις ακουστά μία παραστατική εκδοχή του: «Σε ένα πολύπλοκο πρόβλημα, η λύση είναι απλή. Αν δεν είναι απλή, δεν είναι η λύση.» Άντε μίλα για απλές λύσεις σήμερα.

Σε αυτό το κλίμα, κανείς δεν πιστεύει σε αξιόπιστο σχεδιασμό κοινωνικών αλλαγών. Όλες οι ιδέες, συλλήβδην, είναι «λόγια». Αδικώ κανέναν;

Βάστα –θα σε χάσω τελείως. Να τα δούμε όλα αυτά πιο συγκεκριμένα;

Πολύ καλή ιδέα. Εννοείς, υποθέτω, να δούμε τι απλό προτείνω.

Ε ναι. Να μη μιλάμε τόσο γενικά και θεωρητικά.

Προτείνω, λοιπόν, δύο βασικά –όπως λέω– «τουβλάκια»: [1] αριστοδημοκρατία και [2] φοροδικαιοσύνη. Με αυτά τα δύο τουβλάκια, θα χτίσουμε τον κόσμο των παιδιών μας. Θα αλλάξουμε τα πάντα.

Ένα-ένα. Την αριστοδημοκρατία σου, μου την είχες διαφημίσει στην πρώτη συζήτησή μας, «Για την Ελληνική Αναγέννηση». Καιρός να μου πεις τι εννοείς.

Κατ’ αρχήν, πρόκειται για πολίτευμα.

Δεν είναι νέο πολίτευμα, όσο κι αν είναι πρωτάκουστος ο όρος. Μορφή αριστοδημοκρατίας έχει η Ελβετία. Αλλά και στην αρχαιότητα, μορφή αριστοδημοκρατίας είχε η Σπάρτη.

Ποια είναι η βασική διαφορά δημοκρατίας και αριστοδημοκρατίας;

Οι επιστάμενοι.

Είναι οι διακεκριμένοι πολίτες που υπηρετούν τον πολιτικό διάλογο, προκειμένου να αποφασίσουμε. Αυτοί φροντίζουν για τη σαφή διατύπωση και στοιχειοθετημένη διερεύνηση κάθε εναλλακτικής.

Ετοιμάζουν, δηλαδή,  τα σχέδια αποφάσεων που τίθενται στην κρίση του συνόλου των πολιτών.

Πώς ορίζονται αυτοί οι «διακεκριμένοι πολίτες»;

Στην Ελβετία, που το έχει προχωρήσει καλύτερα, είναι αφ’ ενός το υπουργικό συμβούλιο και αφ’ ετέρου πρωτοβουλίες πολιτών. Και γίνεται δημοψήφισμα, αλλά αφού κάθε Ελβετός έχει λάβει ταχυδρομικώς έντυπο με τις αιτιολογημένες απόψεις των δύο πλευρών.

Αν το καλοσκεφθούμε, κάτι τέτοιο όχι απλώς δεν έγινε στα πρόσφατα δημοψηφίσματα, του 61,2% ΟΧΙ και του Brexit, αλλά ούτε θα μπορούσε να γίνει.

Γιατί;

Επειδή η κοινοβουλευτική δημοκρατία έχει τόσο φθείρει την δυνατότητα συγκλίσεων μέσω διαλόγου, που έχουμε φθάσει να είναι αδύνατη η σύγκλιση ακόμη και αυτών που συμφωνούν στο ΝΑΙ, ή το ΟΧΙ.

Πώς γινόταν αυτή η προετοιμασία αποφάσεων στη Σπάρτη;

Επιστάμενοι, ήταν οι 5 έφοροι. Άνθρωποι κύρους. Το ήθος τους, εγγυόταν την ποιότητα των εισηγήσεών τους. Και αυτό –κατά τα λακωνικά ήθη– καθιστούσε περιττό τον πολιτικό διάλογο.

Ετοίμαζαν, λοιπόν, τα σχέδια αποφάσεων, και τα εξέθεταν στην «Απέλλα», τη συνέλευση όλων των ελευθέρων πολιτών. Και γινόταν, χωρίς άλλη συζήτηση, ψηφοφορία δια βοής.

Αντιστοίχως, τι γινόταν στην Αθήνα;

«Τις αγορεύειν βούλεται;» φώναζε ο κήρυκας, στην «Εκκλησία του Δήμου», και σηκωνόταν ο καθένας και έλεγε την ελεύθερη γνώμη του. Και, στο τέλος, ψήφιζαν όλοι οι ελεύθεροι πολίτες.

Θαυμάσιο μου φαίνεται. Ποιο είναι το πρόβλημα;

Έχει «αχίλλειο πτέρνα». Δημαγωγία, με μία λέξη.

Στην Αθήνα, «δοξάσθηκε» η –κατά τον όρο του Αριστοτέλη– «εριστική διαλεκτική». Η τέχνη να κερδίζεις σε μία λογομαχία, έχεις-δεν-έχεις δίκιο.

Αυτή, και τα αποτελέσματά της, όπως η καταστροφική απόφαση εκστρατείας στη Σικελία, έκαναν τον Πλάτωνα να χαρακτηρίσει τη δημοκρατία «πόλεως νόσημα».

Τι γινόταν ακριβώς;

Οργανωμένες ομάδες, κάτι σαν τα σημερινά κόμματα, αλλά όχι με ίδιο θεσμικό ρόλο, αναλάμβαναν να υφαρπάξουν ψήφους. Με ψέματα και ωραιοποιήσεις, με διαστροφή των προτάσεων της άλλης πλευράς, με προσωπικές επιθέσεις στους αντιπάλους κ.τ.τ.

Είχαν βρει και το κόλπο να μιλάνε διαδοχικά πολλοί με τις ίδιες απόψεις. Με κάποιο πρόσχημα, επαναλάμβαναν προτάσεις που είχε πει προηγουμένως και άλλος του ίδιου κόμματος. Κάτι σε προπαγάνδα και πλύση εγκεφάλου, ένα πράγμα…

Με την ύπαρξη επισταμένων, για να γυρίσουμε στο θέμα μας, δεν μένει χώρος για δημαγωγία πριν τις καθολικές ψηφοφορίες της αριστοδημοκρατίας.

Άρα η άμεση δημοκρατία δεν έχει μονοπώλιο στις άμεσες διαδικασίες.

Ακριβώς. Και αυτό ζορίζει άσχημα πολλούς.

Να δεις μόνον τα μούτρα αμεσοδημοκράτη, όταν ανακαλύπτει ότι η Ελβετία δεν αφήνει χώρο για αθλιότητες. Άσε όταν μαθαίνει ότι θεωρούν πρότυπό τους την Αρχαία Σπάρτη. Για πότε αλλάζει θέμα συζήτησης, να δεις, από εκεί που εκθείαζε την «άμεση δημοκρατία» της Ελβετίας…

Λαμπρά! Οι Ελβετοί, τι άλλο κάνουν;

Πρώτα απ’ όλα, οι Ελβετοί είναι άλλης φυσιογνωμίας άνθρωποι. Εκ φύσεως, δεν επιτρέπουν εριστικότητα. Είναι θετικοί, εργατικοί και παραγωγικοί –άλλο θέμα τι τους λείπει.

Δεν εκπλήσσει –συνεχίζω– το ότι διάλεξαν ως πρότυπο το πολίτευμα της Αρχαίας Σπάρτης. Αλλά ούτε και το ότι το «μπόλιασαν» με ουσιώδη στοιχεία της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

Κράτησαν όμως, τόσο τους επιστάμενους της Σπάρτης, όπως και την πεμπτουσία της κοινωνίας της Σπάρτης. Έχεις ακούσει κάτι;

Όχι. Σίγουρα.

Συγκατάβαση. Είναι η έννοια που η δημοκρατία έχει διαστρέψει όσο καμία άλλη.

Κάτσε μισό λεπτό: με ποιους μου λες να είμαι συγκαταβατική;

Το βλέπεις; Συγκαταβατικότητα, καλή μου, δ-ε-ν σημαίνει να σκύβεις στους άλλους. Δεν σημαίνει να είσαι …yeswoman. Σημαίνει να καταλαβαίνεις τι λέει αυτός που διαφωνείτε –εννοείται: το ίδιο και ο άλλος.

Αν το θες, συγκαταβατικότητα είναι το αντίθετο της δημαγωγίας. Όχι της διαφωνίας.

Γερή ανατροπή!

Ε ναι. Αν και δεν νομίζω να έχεις «πιάσει» μέχρι πού φθάνει αυτή η ανατροπή…

Ναι φωστήρα μου. Περίμενε μετά να σε συμπαθήσω.

Ναι. Κατ’ αρχήν, η συγκαταβατικότητα απορρέει και διαπνέεται από την έννοια του κοινού συμφέροντος. Καλύτερα: του ολοφάνερα κοινού συμφέροντος.

Υπάρχει, δηλαδή, και αναδεικνύεται, ένα minimum που εξυπηρετεί τους πάντες. Από αυτό το minimum  και πέρα, ας βγάζουμε και τα μάτια μας,. Σωστά;

Προχώρα.

Στη συνέχεια, η συγκαταβατικότητα «υπονομεύει» την περιώνυμη ταξική πάλη. Εν τέλει, αναδεικνύει το τι ακριβώς έχουν να χωρίσουν οι κοινωνικές τάξεις. Η έμφαση, στο ακριβώς. Το τονίζω.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο, η Ελβετία έχει πετύχει «συνεργία των τάξεων». Και πριν με ρωτήσεις αν θα μπορούσε να γίνει αυτό στην Ελλάδα, σκέψου ποιός θα το ήθελε.

Έχεις δίκιο, αλλά μου γίνεσαι όλο και αντιπαθέστερος.

«Το καλό γιατρικό, έχει πικρή γεύση» –κινέζικη σοφία, εκδόσεις Οδυσσέας.

Και γιατί, φωστήρα μου, να μην αντιγράψουμε τους Ελβετούς;

Το σύστημά τους δεν κάνει για την Ελλάδα. Έχει «τρύπα».

Θα ανακύψει –πιστεύω– και στην Ελβετία, αλλά θα αργήσει. Στην Ελλάδα, όχι μόνο θα φαινόταν η τρύπα μέσα σε μερικά χρόνια, αλλά είναι και για γέλια ακόμη και σαν σκέψη.

Να δω τι βρήκες πάλι…

Έχουν για καμάρι τους τον «χρυσό κανόνα», που μοιράζει μετεκλογικά τις θέσεις υπουργών στα 4 κόμματα. Έχουν πάντα όλα τα κόμματα στην κυβέρνηση. Ανεξαιρέτως. Και, τα 4 κόμματα που έχουν, συνεννοούνται ποιο υπουργείο θα πάρει το καθένα.

Έχουν 7 υπουργεία, αλλά σκέπτονται να τα αυξήσουν. Γιατί κλαις;

Σκέ… σκέπτομαι… Ε ναι, σε καλό μας τα γέλια. Εσύ τι προτείνεις προκομμένε μου;

Άμεση εκλογή ανακλητών.

Θα το αναλύσεις.

Αριστοδημοκρατική διάκριση εξουσιών, σε συνδυασμό με άμεσες και προσωποπαγείς εκλογικές διαδικασίες. Με βάση την ιδέα των επισταμένων, όχι δηλαδή εκπροσώπων στο στυλ του κοινοβουλευτισμού.

Έχει σημασία να δεις διαδοχικά το ΤΙ, το ΠΩΣ και το ΑΝ της αριστοδημοκρατίας. Τις αντίστοιχες λειτουργίες, δηλαδή, (α) έκδοσης νόμων και πολιτικών αποφάσεων, (β) εφαρμογής τους, και (γ) ελέγχου της εφαρμογής τους.

Το πρώτο, νομίζω το είπαμε. Με τους επισταμένους και τα δημοψηφίσματα.

Ακριβώς. Πρόσεξε και κάτι: η Νομοθετική Εξουσία, όπως την προτείνω, είναι όχι μόνον τελείως διαχωρισμένη από τις άλλες, αλλά είναι και διασπασμένη σε Προβουλευτική (οι επιστάμενοι) και Εγκριτική.

Καινούργιο φρούτο αυτή η Εγκριτική;

Ναι. Αλλά να το δούμε στο τέλος;

Ας μη σου χαλάσω χατίρι. Στην Εκτελεστική, τι ανατροπές προτείνεις;

Κατ’ αρχήν, όπως αντιλαμβάνεσαι, την πρώτη ανατροπή την είπαμε. Είναι άλλο να εκλέγεις αρχηγούς που φτιάχνουν ό,τι νόμους θέλουν και κάνουν κάτι-σαν-αυτό που έταξαν στα μπαλκόνια. Και άλλο να εκλέγεις απλά εκτελεστικά όργανα.

Είναι τελείως διαφορετικός χαρακτήρας εκτελεστικής εντολής. Αν το θες, επιστάμενοι είναι πια κι αυτοί. Επιστάμενοι εφαρμογής.

Ναι, είναι σαφές. Στη συνέχεια;

Στα πλαίσια αυτά, τους δίνουμε ευρείες εκτελεστικές αρμοδιότητες. Και τους εκλέγουμε σε τελείως ανεξάρτητες εκλογές, και προσωπικά. Εκλέγουμε άμεσα, δηλαδή, πρωθυπουργό, υπουργό Παιδείας κ.λ.π.

Αυτό κι αν είναι ανατροπή. Τέρμα οι μαριονέτες –σωστά κατάλαβα;

Γάτα. Σκέψου μόνον ποιοι π.χ. από τους υπουργούς Παιδείας που θυμάσαι θα είχαν κάποιους να τους προτείνουν σε άμεση εκλογή. Σκέψου απλά, δηλαδή, όχι ποιους θα εκλέγουμε, αλλά ποιοι θα είναι υποψήφιοι.

Μια χαρά, αλλά μήπως θα γίνεται «μύλος»;

Όχι, κάθε άλλο. Η πολιτική εντολή καθενός είναι σαφής. Και η κοινή προέλευση των επί μέρους εντολών, εγγυάται την κυβερνητική συνοχή.

Αλλά, επί πλέον, έχει σημασία ότι –κατά τεκμήριο!– δεν θα εκλέγουμε ανθρώπους μικροπρεπείς. Εκεί, τουλάχιστον, τείνει λογικά το προδιαγραφόμενο σύστημα. Περιμένεις «συντροφικά μαχαιρώματα» από ανθρώπους αξίας; Αλλά δες κι αυτό: ένας τέτοιος υπουργός Παιδείας, λ.χ., γιατί να ανταγωνίζεται και να υπονομεύει τον υπουργό Εξωτερικών, ή Περιβάλλοντος;

Οι υπουργοί, άρα, δεν θα νομοθετούν;

Όχι.

Φυσικά θα έχουν την δυνατότητα νομοθετικών πρωτοβουλιών. Θα μπορούν, δηλαδή, να προτείνουν νόμους και αποφάσεις. Δεν θα είναι απλώς υψηλόβαθμοι υπάλληλοι.

Αλλά δεν θα έχουν πίσω τους κομματικούς στρατούς να υπερψηφίζουν εκ προοιμίου. Δεν θα έχουν προεξασφαλισμένη έγκριση, σε συνήθως αδειανά έδρανα. Θα χρειάζεται να πείσουν.

Λογικό. Κάτι έλεγες και για Ελεγκτική Εξουσία.

Ναι. Ελέγχει ΑΝ τα πάει καλά το ΠΩΣ με το ΤΙ. Αν η Εκτελεστική Εξουσία, δηλαδή, εκτελεί σωστά την πολιτική εντολή που έχει λάβει.

Επιστάμενοι είναι κι αυτοί, αιρετοί επίσης, οι οποίοι ετοιμάζουν σχέδια αποφάσεων ελέγχου μελών της Εκτελεστικής Εξουσίας, μέσα από ανάλογες διαδικασίες. Σχέδια που –κι αυτά– ψηφίζονται από την Εγκριτική Εξουσία.

Τουτέστιν: Θα βγάζουμε στη σέντρα, και εδώ και τώρα, την όποια αυθαιρεσία. Και φθάνει ο έλεγχος μέχρι άμεση ανάκληση και καθαίρεση μελών της Εκτελεστικής Εξουσίας.

Μόνο που θα έχει και συνέπειες για αστήρικτες κατηγορίες.

Πάμε και στην Εγκριτική;

Ψηφίζουμε όλοι, ή ένα ευρύ σώμα εκπροσώπων.

Έχω παρουσιάσει στο internet την πρόταση για «Το εργαλείο της δημοκρατίας». Ένα σύγχρονο σύστημα για άνετη, γρήγορη και οικονομική διεξαγωγή ψηφοφοριών (εκλογές, δημοψηφίσματα). Βρες το: «ΕΛΛΗΝΟΠΡΕΠΕΣ ΚΡΑΤΟΣ - Πρόταση Εθνικού Οράματος».

Κάποια θέματα, το βλέπουμε ποια, μπορεί να ψηφίζονται  από ένα ευρύ σώμα εκπροσώπων. Δεν είναι ανάγκη να ψηφίζουμε όλοι για όλα. Αυτό το ευρύ σώμα, σε εθνική κλίμακα, μπορεί να είναι το σώμα των δημάρχων. Να αναβιώσουμε την Αμφικτιονία.

Αυτή λοιπόν η Εξουσία, η Εγκριτική, έχει ανά πάσα στιγμή τον τελευταίο λόγο στο ΤΙ το ΠΩΣ και το ΑΝ. Εκλέγει, ψηφίζει και ελέγχει.

Καλό μου ακούγεται, αλλά μήπως είναι περίπλοκο;

Σου φαίνεται περίπλοκο, γιατί σου είναι πρωτάκουστο. Είναι, όμως, ξεκάθαρο και απλό. Αλλά χρειάζεται… –πώς το είπαμε;

Αναπλαισίωση!

Τέλεια. Αφού μπεις καλά στο νόημα, μην ξεχάσεις –τότε!– να το κρίνεις. Και να αποφασίσεις αν το θέλεις. Και πόσο το θέλεις –έχει σημασία.

Ξεκαθάρισέ μου: ποιο πρόβλημα βλέπεις ανίατο στο σημερινό πλαίσιο, και θες να βάλουμε νέο;

Όχι μόνον ένα.

Η κοινοβουλευτική δημοκρατία, πρώτον, βιάζει την λαϊκή βούληση ως προς το ΤΙ.

Δεύτερον, ανακατεύει ανεπίτρεπτα το ΤΙ με το ΠΩΣ. Τουτέστιν: την Νομοθετική με την Εκτελεστική Εξουσία.

Και, τρίτον, διαστρέφει τα κριτήρια εκλογής της Εκτελεστικής Εξουσίας. Σκέψου πάλι! τους υπουργούς Παιδείας που θυμάσαι.

Όλα αυτά, το σημερινό μας πολίτευμα απλώς τα επιτρέπει. Και η μακροημέρευση αποδεικνύει περίτρανα τον γνωστό νόμο του Μέρφυ: «Αν κάτι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει».

Αλλά, ας μην μπούμε σε άλλες λεπτομέρειες. Ούτως ή άλλως, όλα αυτά θα τα σκεφθείς και μόνη σου. Ήθελες να ρωτήσεις κάτι, πριν πάμε στο άλλο «τουβλάκι»;

Ναι. Μου έκανε εντύπωση που δεν με πήγες στον Όμηρο. Από εδώ το πας, από εκεί το φέρνεις, πάντα στον Όμηρο καταλήγεις.

Έχεις απόλυτο δίκιο. Κ-α-ι η αριστοδημοκρατία ξεκινάει στον Όμηρο.

Στην Τροία, και στις δύο αντίπαλες πλευρές, η βασική διαδικασία του ΤΙ γίνεται παρουσία όλων. Και προκύπτει αβίαστα ομοφωνία. Αλλά, φευ!, αυτή είναι μόνον η καλή πλευρά των ομηρικών συνάξεων.

Από εκεί και πέρα, ο Όμηρος δίνει –πάντα με παραστάσεις– τις νοσηρές αποκλίσεις. Όχι μόνον τις αυθαιρεσίες του Αγαμέμνονα, όπως και του Έκτορα. Ο πρώτος δημαγωγός είναι ο Οδυσσέας. Αυτός, είναι και ο πρώτος διδάξας στη φίμωση των «ηγετικών φωνών από τα κάτω» –η περίπτωση Θερσίτη. Εξ ου και έκτοτε μιλούσαν μόνον οι «ρηγάδες».

Ο.κ. Καλά που ρώτησα. Αλλά γιατί ισχυρίζεσαι ότι «Η αριστοδημοκρατία είναι πιο αριστοκρατική από την αριστοκρατία, και πιο δημοκρατική από τη δημοκρατία»;

Αριστοκρατία, σημαίνει να πρυτανεύει το σωστό. Δημοκρατία, σημαίνει να επικρατεί η πλειοψηφία. Και τα δύο συστήματα, θεωρητικά!, πιστεύουν στο διάλογο.

Τα υπόλοιπα, κρίνε τα μόνη σου.

Ναι. Πάνω που πήγαινα να σε συμπαθήσω…

Αυτά έχει η αρμονία κοριτσάκι μου.

Και στο άλλο «τουβλάκι» παντρεύεις την φορολογία με τη δικαιοσύνη;

Ακριβώς. Αλλά πρώτα, θα ήθελα να σου υποδείξω κάτι: έχουμε, για μία ακόμη φορά, σαφή διαχωρισμό του ΤΙ από το ΠΩΣ.

Εν ολίγοις: Όλη η συζήτηση περί αριστοδημοκρατίας, αφορά το δεύτερο. Η φοροδικαιοσύνη, είναι το ΤΙ. Το ζητούμενο στην όλη πολιτική οργάνωση και στη σχέση πολίτη-κράτους.

Για κάν’το μου πιο λιανά.

Η φοροδικαιοσύνη, είναι ο μεζές. Η αριστοδημοκρατία, είναι το πιρούνι.

Το πολίτευμα, γενικά, δεν είναι αυτό που λέμε «αυτοσκοπός». Όσο κι αν κάποιοι γουστάρουν καριέρες, ‘ξουσία, καβγάδες, γηπεδοποίηση κ.λ.π., η κοινωνία θέλει την ουσία. Είναι αυτό που βάζει ψηλά ο Αριστοτέλης, ως ένα βασικό σκοπό του πολιτεύματος: ο διακανονισμός των ιδιοκτησιών.

Χρειάζεται, βέβαια, κάποια επικαιροποίηση. Σήμερα πιά, ελάχιστα μιλάμε για οριοθέτηση των ιδιοκτησιών –έχουμε σχεδόν Κτηματολόγιο. Ελάχιστα, πλέον, μιλάμε και για νομική προστασία –έχουμε εμπράγματο δίκαιο και αστικά δικαστήρια.

Το βασικό που μένει να ρυθμισθεί, σήμερα, είναι η συμμετοχή της ιδιοκτησίας στα κρατικά έξοδα. Η φορολογία δηλαδή, και συγκεκριμένα η άμεση φορολογία.

Εκεί ακριβώς, εισηγούμαι την βασική ανατροπή: αντί να φορολογούμε το εισόδημα, θα φορολογούμε την αξία.

Και λες ότι είναι κολοσσιαία αλλαγή αυτή η φράση όλη κι όλη;

Ναι, σαφέστατα. Χιονοστιβάδα, όσο καμία άλλη στην Ιστορία.

Θα σου πω, όμως, κάτι τελευταίο για σήμερα, μια και σίγουρα σε κούρασα: την αριστοδημοκρατία την χρειαζόμαστε για την πολιτική διαχείριση της κολοσσιαίας αλλαγής της φοροδικαιοσύνης.

Είναι μεγάλο θέμα, όμως, και προσφέρεται να μιλήσουμε ταυτόχρονα και «Για τη Μέθοδο». Πριν δούμε, στο φινάλε μας, τι πρακτικά έχω να σου πω «Για την Εθνική Χειραφέτηση».

Ναι καλέ μου. Σου μύρισε το παστίτσιο μου, ε;

Δεν ξέρω πως θα το πάρεις, φιλενάδα, αλλά καταλαβαινόμαστε.

16 Σεπτεμβρίου 2018

Κώστας Τζαναβάρας

Προηγούμενες «συνεντεύξεις»:

2/9 «Για την Ελληνική Αναγέννηση»

9/9 «Για την Αναπλαισίωση»

Επόμενες:

23/9 «Για τη Μέθοδο»

30/9 «Για την Εθνική Χειραφέτηση»