«Δεν δουλεύει έτσι το πράγμα»

Η φράση “It doesn't work this way”, ειπώθηκε από τον Πρόεδρο Trump, στην καθιερωμένη προεδρική ομιλία (State of the Union), στις αρχές του χρόνου. Και, λιγάκι σε αργκό για το χώρο, υπογράμμιζε μια χαίνουσα ασυμβατότητά του με την αντιπολίτευση.

Το νόημα, ήταν η δυσαναλογία –κατ’ αυτόν!– ανάμεσα στις φιλότιμες πολιτικές του προσπάθειες και την αρνητική υποδοχή τους. Ενδεικτικά: έγκυρες δημοσκοπήσεις της Rasmussen, βρίσκουν σχεδόν τους μισούς Αμερικανούς να πιστεύουν ότι πολιτεύεται σαν αρχηγός κάποιου τρίτου κόμματος.

Υπάρχει σαφώς θέμα.

Αξίζει να δούμε, ως παράδειγμα, το βορειοκορεατικό. Η σημασία του, έχει αποτυπωθεί επιγραμματικά από τον ίδιο τον προκάτοχο Barack Obama. Λίγες μέρες μετά τις εκλογές του ’16, υποδεχόταν εθιμοτυπικά τον διάδοχό του στο Λευκό Οίκο. Και στην ερώτηση για το σημαντικότερο διεθνές πρόβλημα, απάντησε: “By far, North Korea” (μακράν το βορειοκορεατικό).

Η πορεία του θέματος ήταν ήδη σαφώς θετική, όταν ο Πρόεδρος Trump μιλούσε στο Κογκρέσο, αλλά ουδείς είχε ανασκευάσει εντυπώσεις και δημόσιες δηλώσεις κατά των χειρισμών του. Για επιδοκιμασίες, ούτε λόγος.

Και αυτή η –λογικά!– παράδοξη κατάσταση, παραμένει. Τα ίδια και με την οικονομία και την απασχόληση, την κρίση οπιοειδών και άλλα. Φαίνεται, μάλιστα, ότι οι αναμφισβήτητες επιτυχίες, όχι απλώς δεν επιδοκιμάζονται, αλλά και εξαγριώνουν τους «ορκισμένος» αντιπάλους του φιλότιμου πλανητάρχη.

Για κάποιον ίσως παλαιών αρχών, προβάλλει αβίαστα η βασική φιλοσοφική ερώτηση: πώς είναι τούτο δυνατόν;

Χωρίς περιττές αναλύσεις, να η ριζική διαφορά αντιλήψεων. Ο μεν δίνει προτεραιότητα στο ΤΙ, οι δε στο ΠΩΣ. Στα αποτελέσματα ή στην πολιτική «ορθότητα», αντιστοίχως.

Στο παράδειγμα του βορειοκορεατικού, λόγου χάριν, δεν τους άρεσε διόλου ο τρόπος που το κατάφερε. Ενοχλεί μέχρι σκασμού ο σόλο ρόλος του πλανητάρχη, απορρίπτεται με βρασμό ψυχής η περίτεχνη φραστική επίθεση («θα ισοπεδώσουμε κ.λ.π.») από το βήμα της Γ.Σ. του ΟΗΕ του ’17.

Πιθανότατα, ενοχλεί ακόμη περισσότερο η όλη ευφυΐα της στρατηγικής.

Αλλιώς: από τα θεαματικά αποτελέσματα μιάς τέτοιας αποκλίνουσας –γι αυτούς– συμπεριφοράς, θα προτιμούσαν να κοιμούνται με τα πυραυλάκια στ’ αυτιά τους. Υπερβάλλω;

Ισχυρίζομαι, τελικά, ότι αυτή η ριζική διαφορά αντιλήψεων, πραγματική διαφορά πολιτισμού, η προτεραιότητα του ΤΙ ή του ΠΩΣ δηλαδή, υπεισέρχεται στα πάντα. Αυτή, σε έσχατη ανάλυση, τροφοδοτεί αφειδώς και το επιδεινούμενο «ξεκαθάρισμα λογαριασμών στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας του πλανήτη».

Τα ίδια, και στο μεγάλο θέμα των ημερών, το περιβόητο “impeachment”. Το εντυπωσιακό δεν θα είναι να παραπεμθεί. Το εντυπωσιακό είναι ότι οι μεν βλέπουν έγκλημα καθοσιώσεως, οι δε σωστό χειρισμό.

Αποκλείοντας την περίπτωση στησίματος, το άσχημο ενδεχόμενο είναι να φθάσει το ξεκαθάρισμα λογαριασμών στα άκρα. Τουτέστιν: ο,τιδήποτε θα δώσει την τελική νίκη, επιτρέπεται. Ο,τιδήποτε.

Το καλό ενδεχόμενο, είναι να εγκαταλειφθούν οι ευκαιριακοί χαρακτηρισμοί και οι συλλογισμοί ταμπέλας, και να γίνει συζήτηση ουσίας. Ουσία, εν προκειμένω, φρονώ ότι είναι τα γεγονότα ως διαφωτιστικά των διαφορών στις αντιλήψεις.

Εν ολίγοις: ζητήθηκε να φθάσει «μέχρι τον πάτο» η έρευνα για πράξεις πολιτικής διαφθοράς του Joe Biden. Επί της ουσίας, λοιπόν, ερωτήσεις κρίσεως:

1.      Αν πράγματι υπάρχουν αξιόποινες πράξεις του άλλοτε Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, η ενδεδειγμένη στάση Προέδρου θα ήταν να αποσιωπήσει, ή και να καλύψει;

2.      Ένα αίτημα έρευνας, το οποίο δεν προχωρεί σε παραβιάσεις της αλήθειας, τι το μεμπτό έχει; Εφευρέθηκαν μήπως κατηγορίες και σκάνδαλα;

3.      Μήπως, όπως είχε διαβλέψει ο Orwell, τώρα πιά δεν υπάρχουν λέξεις για το φυσιολογικό; Νοείται ακριβοδίκαια έρευνα; Ή, μήπως, κάθε έρευνα θεωρείται δολίως κατευθυνόμενη;

4.      Αν πράγματι υπάρχουν στοιχεία για αξιόποινες πράξεις διαφθοράς, μήπως το αίτημα έρευνας είναι όχι δικαίωμα αλλά υποχρέωση του Προέδρου των ΗΠΑ; Μήπως –τότε!– αντί για χάρη θα έπρεπε να είναι απαίτηση;

Σε κάθε περίπτωση, η ουσία προηγείται. Αυτό αμφισβητείται, και υπόκειται του σαματά. Κάποια στιγμή, όμως, θα γίνει αποδεκτό το αυτονόητο: το πιρούνι πάει στο μεζέ –όχι το αντίθετο.

Και ακριβώς αυτό προτείνω και προβλέπω.

29 Σεπτεμβρίου 2019

Κώστας Τζαναβάρας