Η συμφωνία των Πρεσπών ως παραλλαγή Σολομώντειας λύσης

Επιμένω με ένα ακόμη άρθρο γιατο Μακεδονικό, όχι προς υποστήριξη ενός ακόμη συλλαλητηρίου, αλλά προκειμένου να αναδειχθούν σημαντικά θέματα σχετικά με το ΠΩΣ σκεπτόμαστε ως πολίτες. Επιμένω, μάλιστα, να το υποδεικνύω –ιδίως!– σε όσους βλέπουν, έστω σε γενικές γραμμές, να συμφωνούμε στην ουσία. Στο ΤΙ.

Η ορθή ιδέα του τίτλου, λοιπόν, όπως είναι γνωστό από την Παλαιά Διαθήκη, αποδίδεται στον βασιλιά των Εβραίων Σολομώντα. Δίκαζε τη διαφορά ανάμεσα σε δύο λεχώνες. Της μίας είχε πεθάνει ο νεογέννητος γιός, και είχε πάρει κρυφά τον υγιή νεογέννητο γιό της άλλης.

Σοφά, ο βασιλιάς διέταξε να κόψουν στη μέση το παιδί, και να δώσουν στην κάθε μία από μισό παιδί. Κατάληξη: η πραγματική μητέρα, έσπευσε να πει να δώσουν το παιδί στην άλλη. Η ψεύτικη, αντιθέτως, συμφώνησε πρόθυμα.

Ίσως δεν εκπλήσσει η διαφορά των αντιδράσεων, αλλά πώς εξηγείται τόση απανθρωπιά; Πώς εξηγείται, δηλαδή, η παράνοια να συμφωνήσει στον τεμαχισμό του βρέφους; Και πώς εξηγείται που δεν υποψιάσθηκε τη σοφή παγίδα;

Σολομώντεια, συνεπώς, λέμε τη σοφή λύση σε ένα δύσκολο πρόβλημα διαιτησίας, η οποία, μοιράζοντας αρχικά το επίδικο στο ίσο, αποκαλύπτει τελικά την ανισότητα των δικαίων των δύο μερών.

Μία ενδιαφέρουσα παραλλαγή αυτής της ιδέας, κάπως αντίθετη, είδαμε να υλοποιείται στη συμφωνία των Πρεσπών. Εν ολίγοις: το «παιδί», το όνομα της Μακεδονίας, όπως και τα βασικά παράγωγά του, Μακεδόνας και Μακεδονικός, μοιράσθηκαν στη μέση. Έχουν, λέει η συμφωνία, διαφορετικό νόημα οι λέξεις για το κάθε μέρος.

Στη μέση, επί πλέον, κόπηκαν και οι εντυπώσεις. Θα εξετασθεί ο αλυτρωτισμός, λέει η συμφωνία, και στα δύο κράτη. Το ίδιο και τα σχολικά βιβλία, για να μην παραποιείται η Ιστορία. Και άλλα. Απίστευτη εξομοίωση συμπεριφορών, παντελώς ανεδαφική.

Και, βέβαια, το άκρον άωτον της μειοδοσίας: «βόρεια περιοχή του πρώτου μέρους» η Μακεδονία μας. Επισήμως, και με την υπογραφή μας. Έλεος.

Εν ολίγοις: αποκαλύπτεται ότι, το γνωστό επικοινωνιακό ταρατατζούμ στην πανέμορφη λίμνη, έγινε χωρίς να παρίσταται «φυσική μητέρα». Χωρίς, συνεπώς, να αποκαλυφθεί καμία ανισότητα δικαίων. Ούτε καν η απολύτως αυτονόητη ανισότητα δικαίων.

Έχω διατυπώσει και στοιχειοθετήσει την εξής απλή ερώτηση: Γιατί τόση μειοδοσία;

Προσθέτω: δεν μπορούσε να γίνει μία φιλική συμφωνία, φιλικού διακανονισμού διαφορών, χωρίς τόσο εξόφθαλμη προσβολή των πατριωτικών μας αισθημάτων;

Για ενίσχυση της άποψης, προτείνω ένα αυτοσχέδιο πείραμα. Ξεκινά με μία απλή ερώτηση, σε υποστηρικτές της συμφωνίας. Επί λέξει: «Η λέξη Μακεδονία είναι Ελληνική; Ναι ή όχι;»

Προφανώς, κάθε καλοπροαίρετος απαντά απνευστί με ένα ξερό «Ναι». Ή, ίσως, κάτι πιο ειλικρινές: «Φυσικά». Ή, ακόμη, κάτι απολύτως εύλογο: «Ναι. Γιατί ρωτάς;»

Εκ πείρας, έστω αριθμητικά περιορισμένης, καταθέτω δημοσίως το αποτέλεσμα του αυτοσχέδιου πειράματος: με μεγάλη χρονική καθυστέρηση, αποσπά κανείς μία απάντηση σχοινοτενή, που μπορεί να θεωρηθεί και καταφατική. Και, πάραυτα, ακολουθεί μία άμεση προσπάθεια αλλαγής θέματος.

Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης, που θα ήθελε να κάνει και ο ίδιος το αυτοσχέδιο πείραμα, θα πρότεινα να είναι έτοιμος να συνεχίσει, μετά από μία καλή απάντηση, με την εξής ευγενική δεύτερη ερώτηση: «Δεν θα έπρεπε αυτό να αναγνωρίζεται στη συμφωνία;»

Ο μέσος ΣΥΡΙΖΑίος συνομιλητής, πάντως, έχει μία πρώτη συγγνωστή δυσκολία: δυσκολεύεται να σκεφθεί καινούργιες ιδέες. Δυσκολεύεται και να απαντήσει σε νέες ερωτήσεις. Αντιθέτως, βρίσκει πολύ βολικό να φέρει την κουβέντα σε θέματα και απόψεις που έχουν συζητηθεί κατά κόρον. Κυρίως, σε ευθύνες άλλων.

Η αλήθεια είναι σκληρή: η ερώτηση «Η λέξη Μακεδονία είναι Ελληνική; Ναι ή όχι;» είναι ερώτηση-ματ. Η αυτονόητη καταφατική απάντηση, έχει αλυσιδωτές λογικές συνέπειες. Συνέπειες εν πολλοίς αυτονόητες, και σε όλα τα προς ρύθμιση διμερή θέματα. Υπαγορεύει άλλη αντίληψη του ζητήματος. Εν τέλει, εκθέτει τη συμφωνία. Μαζί, γελοιοποιεί κι αυτούς που την υπέγραψαν.

Το αυτοσχέδιο πείραμα, έτσι, επιβεβαιώνει τα εύλογα συμπεράσματα μίας απλώς προσεκτικής ανάγνωσης της συμφωνίας: πρόκειται για μειοδοσία σε βαθμό ανοησίας. Αυτή η ανοησία, διαπιστώνεται μεν στο γράμμα της συμφωνίας, αλλά καταπλήσσει στο πνεύμα της συμφωνίας. Είναι η πεισματική προσπάθεια, αυτό που λέμε «ντε και καλά», να εξομοιωθούν οι δύο «μανάδες».

Περαιτέρω, αν συνεχίσει κανείς την έρευνα, ψάχνοντας τα απώτερα κίνητρα, βρίσκεται πλέον στα άδυτα της ανθρώπινης ψυχής. Κάποιες συμπεριφορές εξηγούνται ως αντιδράσεις κάποιων όχι για κάτι που δεν έχουν, όχι για κάτι που δεν μπορούν να αποκτήσουν, αλλά για κάτι που είχαν κάποτε και το έχασαν οριστικά.

Φυσικά, όποιος βλέπει υπερβολές στους παραπάνω συλλογισμούς, ας προσπαθήσει να βρει άλλη εξήγηση στα φαινόμενα. Να βρει, πρώτα απ’ όλα, έναν τρόπο να συνεχίσει μία πολιτισμένη και διεξοδική συζήτηση, μετά την –κατ εμέ!– «ερώτηση-ματ».

Ένα είναι σίγουρο πάντως: απέναντι στους ισχυρούς, χρειάζεται κανείς να μη βιάζεται. Να είναι προσεκτικός και κυρίως επιδέξιος. Η προπαγάνδα δεν αστειεύεται. Αντέχεται, μόνον με χιούμορ. Και παλεύεται, μόνον με γνώση.

Επιμένω, λοιπόν, στο δόγμα της ευφυούς αντιστάσεως: «Τον βλάκα δεν τον νικάς, τον βοηθάς να χάσει μόνος του.»

Κόρινθος 10 Φεβρουαρίου 2019

Κώστας Τζαναβάρας

Σχετικά άρθρα:

Το Μακεδονικό ως τεστ νοημοσύνης

Μετά την ψυχρολουσία τί;

Ανατομία της συμφωνίας των Πρεσπών

Πατριώτες ή εθνικιστές;

Για το Μακεδονικό και τον πατριωτισμό

Το Μακεδονικό ως φαινόμενο της εποχής του παγκοσμισμού

Εγκλωβισμένοι στον Μπουταρισμό;

Από τον Orwell στο «Μακεδονικό»

Πού πηγαίνει η Ελλάδα ;

Έλληνες ξανά !