Το Μακεδονικό ως τεστ νοημοσύνης

Το να βγάλει άκρη κανείς με το Μακεδονικό, στην παρούσα φάση του, είναι ένα γερό τεστ νοημοσύνης. Είναι εύκολο να αποδίδουμε προκατειλημμένες προθέσεις ή να εξηγούμε τα πάντα με επεμβάσεις πανίσχυρων ξένων. Το δύσκολο, αντιθέτως, είναι να μελετούμε τα γεγονότα, προσεκτικά και μεθοδικά, σε τρόπο που να προβάλλουν αναπόδραστα συμπεράσματα. 

Ισχυρισμοί, μεθοδολογικοί και ουσιαστικοί, στοιχειοθετούνται στην εκτενή και διεξοδική ανάλυση που ακολουθεί. Πηγές της, είναι το επίσημο κείμενο της συμφωνίας στα Ελληνικά και τα πρακτικά της τριήμερης συζήτησης στη Βουλή. 

Η ανάλυση, δίνεται σε μορφή επί μέρους παρατηρήσεων, σε χαρακτηριστικά θέματα του Μακεδονικού, οι οποίες επεξηγούν τον κρίσιμο μονολεκτικό όρο του αντίστοιχου «τεστ».

Στις παρατηρήσεις, δίνονται και οι αναμενόμενες σκέψεις δύο φανταστικών προσώπων, αντιπροσωπευτικών θυμάτων του πολιτικάντικου παιχνιδιού, τα οποία ονοματίζω «Ατς» και «Ασς».

Το όλο άρθρο, απευθύνεται σε σκεπτόμενους, και τίθεται υπό την κρίση τους.

Στα πλαίσια αυτά:

ΠΡΩΤΟ ΤΕΣΤ: Σύγχυση

Ο πρωθυπουργός του γειτονικού κρατιδίου, εξακολουθεί να μιλάει δημοσίως για Μακεδονία και Μακεδόνες. Και, σε φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, μπορεί να δει κανείς άρθρα, ακόμη και ελαφρώς ειρωνικά, που υποστηρίζουν ότι αυτό θα γίνεται μέχρι να τεθεί σε πλήρη ισχύ η συμφωνία. Το ίδιο λέει και ο Ατς, ενώ ο Ασς μάλλον δεν έχει πολυπροσέξει τι γίνεται.

Το άρθρο 7, πάντως, κάλλιστα ερμηνεύεται ούτω πως: χρησιμοποιούν τις δύο λέξεις ελεύθερα, διότι τις εννοούν κατά άλλο τρόπο. Γεωγραφικό κ.λ.π. Όθεν, αυτός ο τρόπος δεν προσβάλλει την ελληνική πλευρά. Η συμφωνία, δηλαδή, κόλλησε το «Βόρεια» μόνον στο επίσημο όνομα τους κράτους τους.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΣΤ: Εκκρεμότητα

Ειπώθηκε από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ ότι. στη συνεδρίαση της Βουλής της 17ης Σεπτεμβρίου 1959, ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας, «αναφέρθηκε ρητά για μακεδονική γλώσσα, η οποία ομιλείται στα Σκόπια και έχει γραμματική και συντακτικό». Και, κάπως ειρωνικά, μεταφέρθηκε εκτίμηση ότι «αυτό το έκανε, πρώτον, γιατί η μακεδονική γλώσσα κατοχυρωνόταν συνταγματικά και κυρίως γιατί το ζητούμενο ήταν η επιδίωξη της απόδειξης ότι δεν υπάρχει μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα».

Απαντήθηκε ότι ο αείμνηστος ευπατρίδης πολιτικός, στην ίδια συνεδρίαση, είχε διευκρινίσει: «η μακεδονική γλώσσα όχι όπως την αναγνωρίζω ως Αβέρωφ ότι υπάρχει, αλλά η μακεδονική γλώσσα όπως την αποκαλεί το Τιτοϊκό Σύνταγμα».

Και δεν δόθηκε συνέχεια.

Ατς: «ακούσθηκαν όλες οι απόψεις –αυτό είναι δημοκρατία!». Ο Ασς, συμφωνώντας, δεν αντιλαμβάνεται την χυδαία προσβολή μνήμης νεκρού. Ενδεχομένως, μάλιστα, δεν ολοκληρώνει ούτε το συλλογισμό του ως προς το σημαντικότερο: τα κίνητρα αυτής της υποτιμητικής αναφοράς, ακόμη και αν «στέκει».

ΤΡΙΤΟ ΤΕΣΤ: Διγλωσσία

Υπήρξαν από το 1990 δύο «εθνικές γραμμές», με την έννοια της ευρείας κοινοβουλευτικής αποδοχής. Η παλιά απόλυτη «ούτε παράγωγο», και η μετέπειτα συγκαταβατική «γεωγραφικός προσδιορισμός». Παρεμπιπτόντως: αποκτήσαμε πλέον και εθνομηδενιστική γραμμή.

Ο κατ’ εξοχήν μακεδονοκαριερίστας πολιτικός, λοιπόν, χειροκροτείται ορθίως, την ώρα που πηγαινοέρχεται ασυστόλως στις εθνικές γραμμές, ανάλογα με το αν είναι στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση. Εκτός των άλλων, ούτε καν ασχολήθηκε με την αποκατάσταση της μνήμης του πολιτικού του πατέρα.

Ατς και Ασς συμφωνούν: «έτσι είναι οι πολιτικοί μας».

ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΕΣΤ: Εξοικείωση

Τα ως άνω φαινόμενα της σύγχυσης, της συστηματικής εκκρεμότητας, και της ανοχής στη διγλωσσία, είναι πλέον κανόνας. Δεν ενοχλεί ούτε που ο αποκαλούμενος δημοκρατικός διάλογος δεν έχει ποτέ συμπέρασμα. Δεν ενοχλεί ούτε που η ψηφοφορία έχει εκ των προτέρων γνωστό αποτέλεσμα.

Υποτίθεται ότι, για όλες αυτές τις ημιτελείς συζητήσεις, ο Ατς και ο Ασς ενημερώνονται, και βγάζουν τα συμπεράσματά τους. Ενημερώνονται; Τα βγάζουν;

Έχει γραφεί από χρόνια ότι το ανησυχητικό δεν είναι το πόσοι ανέχονται αυτή την αθλιότητα, αλλά πόσοι την απολαμβάνουν.

ΠΕΜΠΤΟ ΤΕΣΤ: Διπολισμός

Τα περί τον αριθμό των συμμετεχόντων στα κατά καιρούς ογκώδη συλλαλητήρια για το Μακεδονικό, έχουν κάποια κρίσιμη ιδιαιτερότητα: ακραία απόκλιση εκτιμήσεων του πλήθους. Κι όμως, η σημερινή τεχνολογία, δίνει τη δυνατότητα σε ειδικούς να το μετρήσουν με μεγάλη ακρίβεια. Ακόμη και επακριβώς. Η μόνη αμφιβολία, που μπορεί να στοιχειοθετηθεί επιστημονικά, αφορά μόνον ως προς το πόσοι περαστικοί καταγράφονται στις αεροφωτογραφίες, ενώ δεν συμμετέχουν στο συλλαλητήριο.

Ατυχώς, όμως, ο Ατς και ο Ασς, όχι μόνον δεν ζητούν επιστημονική πραγματογνωμοσύνη, όχι μόνον δεν την χρειάζονται, όχι μόνον θα την αμφισβητούσαν εκ προοιμίου, αλλά ούτε καν θα μπορούσαν να την ανεχθούν. Αποδεικνύεται ότι έχουν εξοικειωθεί με την διπολική ενημέρωση: «οι μεν λένε 95.000 οι δε μισό εκατομμύριο». Αυτό τους φθάνει. Σε βαθμό που τα υπόλοιπα ενοχλούν.

Η Επιστήμη, ας σημειωθεί, μπορεί να βεβαιώσει καραμπινάτη διαταραχή στην αντίληψη της πραγματικότητας: αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα μόνον διπολικά.

Οι Ας, δηλαδή, δεν θα ανέχονταν ένα αποτέλεσμα καταμέτρησης «224.479». Πολύ περισσότερο, μάλιστα, δεν θα ανέχονταν ένα αποτέλεσμα «72.516», που θα έδινε άλλη διάσταση στους προβληματισμούς των νουνεχών.

ΕΚΤΟ ΤΕΣΤ: Φιλαλήθεια

Αν διάβαζαν μέχρι εδώ, ο Ατς και ο Ασς, θα συμφωνούσαν απολύτως σε κάτι: γιατί τόση λόξα με την αλήθεια;

ΕΒΔΟΜΟ ΤΕΣΤ: Ανακολουθία

Οι Ας, εν τέλει, διεκδικούν, με τον τρόπο του ο καθένας, τα εύσημα για την υπεράσπιση της Ιστορίας της Μακεδονίας μας. Δεν αγνοούν τελείως, βεβαίως, τον ιστορικό ρόλο του μεγάλου Μακεδόνα στοχαστή Αριστοτέλη. Δικό του «έργο» υπήρξε ο Μέγας Αλέξανδρος.

Αν συμφωνούν σε κάτι όλοι οι [τρομάρα τους] «Μακεδονομάχοι», εκατέρωθεν του συνόρου μάλιστα, είναι η παγερή αδιαφορία για την αριστοτελική θεωρία της μεσότητας. Η ίδια αδιαφορία, και για τα αντίστοιχα ατομικά προτερήματα του ένδοξου μαθητή του Αριστοτέλη. Ποιος ασχολείται π.χ. με τη φρόνησή του;

Οι Ας, αλλά και οι Σκοπιανοί, αποδεικνύεται ότι ενδιαφέρονται για το όνομα. Όχι και για τη χάρη. Για όλους αυτούς, τα «ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ» είναι συλλογή ανεκδότων.

ΟΓΔΟΟ ΤΕΣΤ: Κλονισμός

Αυτή η παγερή αδιαφορία των Ας για μεσότητα, ή ακόμη και η εχθρότητα στη μεσότητα, έχει εξήγηση: μία ακριβοδίκαια προσέγγιση, τους προκαλεί νευρικό κλονισμό. Και είναι κάτι απολύτως εμφανές –και ελέγξιμο!– στη συμπεριφορά όλων όσων έχουν παρασυρθεί στην ορμή της αντιπαράθεσης.

Ο Ρώσος φυσιοδίφης Παβλώφ, έχει αποδείξει κάτι παρεμφερές: το πρωτάκουστο προκαλεί νευρικό κλονισμό. Αυτός ο κλονισμός, είναι απλώς μικρότερος, στα άτομα που είναι δεκτικά σε νέα δεδομένα: ειδήσεις, σκέψεις, ιδέες κ.λ.π.

Προφανώς, οι πρωτάκουστες ιδέες, που αποδίδουν και πρωτάκουστη στάση, όπως η μεσότητα, μπορούν να προκαλέσουν ακόμη ισχυρότερους κλονισμούς εγκεφαλικών κέντρων.

Ενδεικτικά, ας προσπαθήσει ο τυχόν ενδιαφερόμενος να εξηγήσει το παρακάτω δημόσιο σχόλιο στην αρθρογραφία του υπογράφοντος: «εθνικιστική υστερία». Σε άρθρο όπου –μεταξύ άλλων νηφάλιων σκέψεων– στοιχειοθετείται η άποψη ότι η παράγραφος 7.4 της συμφωνίας θα μπορούσε να είναι «ιδανική αρχή για μία ενάρετη επανεκκίνηση σχέσεων». Είναι σχόλιο λογικό;

ΕΝΑΤΟ ΤΕΣΤ: Αντίληψη

Αν θέλουμε να προχωρήσουμε σε πιο τεχνοκρατικά κριτήρια, θα επιμείνω στη μελέτη του άρθρου 7 παράγραφος 4 της συμφωνίας των Πρεσπών: «Το Δεύτερο Μέρος [δηλαδή τα Σκόπια] σημειώνει ότι η επίσημη γλώσσα του, η Μακεδονική γλώσσα, ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών. Τα Μέρη σημειώνουν ότι η επίσημη γλώσσα και τα άλλα χαρακτηριστικά του Δεύτερου Μέρους δεν έχουν σχέση με τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, την ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά της βόρειας περιοχής του Πρώτου Μέρους [δηλαδή της Ελλάδας].

Ο Ατς και ο Ασς, δεν είναι σε θέση να απαντήσουν, χωρίς να ξαναδιαβάσουν το απόσπασμα, στην εξής απλή ερώτηση: πώς αποκαλείται η Μακεδονία μας;

Αλλά, πάλι, ποιος μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα σε μία πιο δύσκολη: όταν λένε «δεν έχουν σχέση με τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό», εννοούν ότι δεν έχουν σχέση και με τον αρχαίο Μακεδονικό πολιτισμό; Ή μήπως λίγα έχουν δει τόσα χρόνια τα ματάκια μας;

ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΣΤ: Διαβάθμιση

Αφού αναγνωρίσει κανείς στο κείμενο τον καινοφανή περιφραστικό όρο «βόρεια περιοχή του Πρώτου Μέρους», και χωνέψει ότι η Ελληνική Βουλή πλέον προσυπογράφει, και –όσο μπορεί– συγκρατήσει την οργή του, προσπαθεί να δώσει μία λογική απάντηση στην εξής ουδέτερη ερώτηση: ποια και πόση η σημασία αυτής της φράσης; 

Οι Ας αδυνατούν να απαντήσουν, καθώς έχουν ήδη βγάλει συμπεράσματα. Αδυνατούν να εστιάσουν καν την προσοχή τους στο ερώτημα. Αδυνατούν, κυρίως, να σκεφθούν κάποια απάντηση ανάμεσα στο «καμία» και το «καταστροφή».

Θα αποκτήσουν άποψη, όμως, αν κάποτε απαντήσουν ειδικοί και καθοδηγητές. Και αυτή την άποψη, θα την λένε «προσωπική μου άποψη».

ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΤΕΣΤ: Αντίφαση

Αναντίρρητα, καταγράφουμε ότι: σε μία επίσημη διακρατική συμφωνία, που γίνεται για να λυθεί η διαφορά ως προς το όνομα του ενός συμβαλλόμενου μέρους, αναφύεται εκ του μηδενός αμηχανία –τουλάχιστον!– ως προς το όνομα περιοχής του άλλου συμβαλλόμενου μέρους. Παρεμπιπτόντως: πρόκειται σαφώς περί κατορθώματος.

Ερώτηση: όλες αυτές οι διατυπώσεις, είτε μεθοδευμένες είτε όχι, πώς χωράνε σε μία αυτοαποκαλούμενη «φιλική» διακρατική συμφωνία;

Κάπου εδώ, ο Ατς τίθεται ενώπιος ενωπίω, κατά το αμάχητο κριτήριο του Ηράκλειτου: «Ο βλάκας χάνει το θάρρος του μπροστά σε κάθε σειρά σκέψεων». Το ίδιο, όμως, παθαίνει και ο Ασς. Γιατί άραγε;

ΔΩΔΕΚΑΤΟ ΤΕΣΤ: «Αυτισμός»

Ο Ασς χειροκροτεί την ειρωνική ατάκα «αυτή η άβολη εκκρεμότητα πίεζε τόσα χρόνια τα Σκόπια, όχι την Ελλάδα». Προφανώς, κατά την άποψη, τίποτα από τα παρακάτω δεν ήταν άβολο για την Ελλάδα:

-         που 140 χώρες ήξεραν μόνον από «Μακεδονία»,

-         που ΝΑΤΟ και Ε.Ε. έκαναν υπομονή, ενώ τη θέλουν για μέλος, και

-         που το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης θεώρησε (2011) ότι η Χώρα μας παραβίασε την ενδιάμεση Συμφωνία του 1995.

Αν όλα αυτά, λοιπόν, δεν πίεζαν την Ελλάδα, όλα αυτά τα χρόνια, ιδού ο ορισμός του πολιτικού αυτισμού.

ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΤΕΣΤ: «Μαζοχισμός»

Ο Ατς, αντιθέτως, τα παίρνει πολύ σοβαρά όλα αυτά. Έως κατάκαρδα…

Στην πραγματικότητα, απέναντι στο «να μη δώσουμε τίποτα», δέχεται «να τα δώσουμε όλα». Πανηγυρίζει, μάλιστα, που οι γείτονες θα υποχρεωθούν να προσθέσουν το «Βόρεια» στα επίσημα έγγραφα.

Ο Ατς προσυπογράφει προθύμως τους όρους όπου προβλέπεται να ελεγχθούν και τα δικά μας σχολικά βιβλία για παραποίηση της Ιστορίας. Να ελεγχθούμε κι εμείς για αλυτρωτισμό. Και άλλα. Δέχθηκε, δηλαδή, την εξομοίωσή μας με την αθλιότητα των γειτόνων. Ξαναρωτάω: δεν είναι σαν να υπογράφουν συμβόλαιο, ο κλέφτης κι ο νοικοκύρης, ότι από εδώ και πέρα δεν θα κλέβει κανείς τους;

ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΕΣΤ: Αυθαιρεσία

Το μεγάλο πρόβλημα, λοιπόν, είναι αλλού. Όσο σοβαρό και να είναι το θέμα με το όνομα, τη γλώσσα και την ιθαγένεια –ακόμη και ο αλυτρωτισμός. Ο Ατς και οι φίλοι του, προσβάλλουν βάναυσα την αξιοπρέπεια ενός ολόκληρου λαού.

Τουτέστιν: Κρύβουν επιμελώς τη στάση της σιωπηλής πλειοψηφίας. Προβάλλουν διεθνώς τους έξαλλους, αδιαφορώντας αν εκφράζουν οιονδήποτε. Εκμεταλλεύονται τη σιωπή των αξιοπρεπών Ελλήνων. Την εκκωφαντική σιωπή της ραχοκοκκαλιάς του λαού-ηγέτη του πλανήτη.

Κρύβουν, ακόμη επιμελέστερα, ότι αυτή η σιωπηλή πλειοψηφία ουδόλως εκπροσωπείται στη Βουλή. Γι’ αυτό, άλλωστε, η χρόνια ομερτά για το 61,2% ΟΧΙ. Ακόμη χειρότερα, ουδείς θα ήθελε να εκφράσει αυθεντικά αυτή τη σιωπηλή πλειοψηφία. Να υφαρπάξει ψήφους της, ευχαρίστως.

Την αλήθεια την ξέρουμε: σε δημοψήφισμα η συμφωνία θα πήγαινε άπατη. Τελείως αυθαίρετα, λοιπόν, κρύβουν από τη διεθνή κοινή γνώμη το γεγονός, αλλά και το σκεπτικό μας.

ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΤΕΣΤ: Αυτονόητο

Ανάμεσα σε αυτούς τους δύο ως άνω παραλογισμούς, τον αυτισμό και το μαζοχισμό, με την πολιτική έννοια, δεν υπάρχει κάτι λογικό και αξιοπρεπές. Δεν υπάρχουν τα αυτονόητα.

Μία τίμια και αξιοπρεπής συμφωνία, όμως, θα αναγνώριζε ρητώς ότι η λέξη Μακεδονία είναι ελληνική. Θα κατέγραφε μία ευθεία αναγνώριση των γειτόνων ότι δεν έχουν σχέση με την αρχαία Μακεδονία. Και θα έθετε αξιοπρεπείς όρους για τη μερική χρήση του ελληνικού ονόματος από τους γείτονες, υπό το πνεύμα της ιστορικής αλήθειας και των υπέρτερων ελληνικών δικαιωμάτων.

Μία τέτοια φιλική σχέση, τη θέλουμε. Αλλά, φευ!, τι σχέση έχουν ο Ατς και ο Ασς με την κοινή λογική και τα αυτονόητα;

ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ ΤΕΣΤ: Συμπέρασμα

Υποστηρίζω, κατόπιν όλων αυτών, την εξής γενική άποψη: «Το Μακεδονικό είναι πρωτίστως ένα ελληνοελληνικό πρόβλημα, με Σκοπιανούς κομπάρσους».

Για τους σύγχρονους πολιτικούς μας, προέχουν κατά σειρά: [1] η παραπλάνηση και φίμωση του Ελληνικού Λαού, [2] οι εκλογικές σκοπιμότητες και [3] η διατήρηση της «παράγκας» του πολιτικαντισμού.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η παρούσα ανάλυση, είχε στόχο να αναδείξει ειδικά θέματα μεθοδολογίας της πολιτικής σκέψης. Εστιάζω κυρίως στο ΠΩΣ σκεπτόμαστε –είτε λάθος είτε σωστά. Θα πρότεινα, συνεπώς, το ΤΙ σκέπτεται επί του Μακεδονικού ο άσημος υπογράφων, να ληφθεί απλώς υπ’ όψιν. Ως παράδειγμα.

Θα πρότεινα στον ενδιαφερόμενο αναγνώστη να ελέγξει αν, η ως άνω «γενική άποψη», ερμηνεύει τα γεγονότα. Αντιστοίχως, θα πρότεινα στον ενδιαφερόμενο αναγνώστη να διατυπώσει ρητώς δική του «γενική άποψη», και να ελέγξει αν κι αυτή ερμηνεύει τα γεγονότα.

Το ζητούμενο, είναι να ολοκληρώσουμε τους συλλογισμούς μας. Να αποδομήσουμε την προπαγάνδα, όλων των προελεύσεων. Να σχηματίσουμε το πλαίσιο, υπό το οποίο θα πάρουμε τις επόμενες αποφάσεις μας –πολιτικές και μη.

Οι παλιοί μας, σοφά, έλεγαν: «Πρέπει να ξέρεις να κλείνεις το βιβλίο». Για όσους, λοιπόν, σκοπεύουν να κάνουν κάτι τέτοιο, να μία τελευταία υπόδειξη προς έλεγχο: Ο Ατς μας, εμφανώς, είναι σε παράκρουση: δεν λέει ψέματα, τα πιστεύει.

Κόρινθος 3 Φεβρουαρίου 2019

Κώστας Τζαναβάρας