Κυριακή 20 Μαΐου 2018

Απέναντι στο Ομηρικό Ψυχογράφημα



Αποτυχία πλήρης, δεν υπήρξε. Αλλά η απήχηση ήταν περιορισμένη. Αστοχία; Δισταγμός; Αμηχανία;
Αναφέρομαι στην διαδικτυακή έκδοση «Ελένης απόλογος». Ένα μυθιστόρημα όπου επιχειρώ να αναδείξω μία μάλλον άγνωστη πλευρά των Ομηρικών Επών: ψυχογράφημα της Ελληνικής Φυσιογνωμίας.
Απευθυνόμενος σε λίγες δεκάδες φίλες, αλλά και σε μερικούς φίλους, που έδειξαν ενδιαφέρον, και ίσως σκέπτονται να το μελετήσουν με άνεση χρόνου, θα ήθελα να τονίσω μερικά κρίσιμα σημεία.

Πρώτον, όσο κι αν φαίνεται βαρετό και παλιομοδίτικο, έχει σημασία να διαβαστεί το βιβλίο εκτυπωμένο. Μακριά από την οθόνη, και με ησυχία. Αν δεν πείθω σε αυτό, είναι σίγουρο ότι όχι απλώς δεν θα πείσω γενικά αλλά ούτε καν θα καταφέρω να περάσω το μήνυμα. Μήνυμα προς αξιολόγηση –εννοείται. Άλλο ζήτημα η συμφωνία μας.
Η εκτύπωση στοιχίζει 3,5 έως 4 ευρώ. Ναι! –κι ένα μικρό μπελά με το φωτοτυπάδικο. Στηρίζει παραστατικά, όμως, το μήνυμα «γυρίζουμε σελίδα». Και το ζητούμενο είναι αλλαγή συμπεριφοράς. Νέα στάση ζωής.

Δεύτερον, παρ’ ότι πρόκειται για μυθιστόρημα, χρειάζεται πολλές αναγνώσεις. Από την δεύτερη και μετά, φυσικά, δεν θα υπάρχει η έκπληξη της πλοκής και η όποια αγωνία για το τέλος. Θα υπάρχει, όμως, καλύτερη επικοινωνία με τα μηνύματα και την τεχνική.

Τρίτον, η ανάγνωση και μόνον, συνιστά πνευματική άσκηση, και μάλιστα δύσκολη. Αφ’ ενός, υπάρχει σωρεία συλλογισμών. Και στις μέρες μας αυτό δυσκολεύει πολλούς. Αφ’ ετέρου, υπάρχουν πολλοί ανατρεπτικοί συλλογισμοί. Και δεν είναι απλό να αλλάξει γνώμη καμία π.χ. για την Κλυταιμνήστρα ή τον Αχιλλέα. Ή, έστω, να επανεξετάσει τη γνώμη της.
Επίσης, μάλλον δυσκολεύει και η διάκριση μεταξύ του μυθιστορήματος και του Ομηρικού Μύθου. Να βοηθήσω: Ό,τι «συμβαίνει» μετά την λήξη της Οδύσσειας, είναι απλώς επινόηση του υπογράφοντος. Τα σχόλια, αλλά και όλο το μυθιστόρημα, είναι μία απόπειρα προσεγγίσεως του Ομηρικού Νοήματος, χωρίς ανταγωνισμό προς το αριστουργηματικό Ποίημα. Αυτό τίθεται στην κρίση της αναγνώστριας, ιδίως της ήδη ενήμερης.

Τέταρτον, η μυθιστορηματική παρουσίαση της ψυχογραφικής πλευράς του Ποιήματος, συμβαδίζει με ένα κατ’ ουσίαν αυτο-ψυχογράφημα της αναγνώστριας. Υπάρχει μεγάλο εύρος συναισθηματικών αντιδράσεων. Διαψεύσεις προσδοκιών, ανατροπές, νεωτερισμοί. Μικρές ιεροσυλίες.
Ενδεχομένως, θα παρατηρηθεί κάποια δυσανεξία στην έκπληξη ή την ευχάριστη διάθεση. Ίσως θα ήταν προτιμότερος περισσότερος καβγάς.

Πέμπτον, η μυθιστορηματική παρουσίαση των ανατρεπτικών ιδεών του συγγραφέα, συνιστά και μία [τουλάχιστον: απόπειρα για] επιστροφή στην Ομηρική Διδακτική Τεχνοτροπία. Προσπαθώ να αναδείξω ανάγλυφα την διαφορά της Ομηρικής Παιδαγωγικής από τα σημερινά γνωστά. Επιφυλάσσομαι, για ευθετότερο χρόνο, να παρουσιάσω προσεγγίσεις που «υιοθετούν» και τα πορίσματα της σύγχρονης επιστήμης της Παιδαγωγικής Ψυχολογίας.

Έκτον, ως προς την ουσία του Ομηρικού Μύθου, εισάγω πρωτάκουστες προσεγγίσεις και ερμηνείες. Και προτείνω στοιχειοθετημένες απόψεις. Προφανώς, απευθύνομαι σε όσες αναζητούν την αλήθεια, αλλά και είναι αποφασισμένες να αναμετρηθούν με την ίδια την αλήθεια. Και οι αντιρρήσεις ευπρόσδεκτες. Όπως πάντα.

Έβδομον, αναδεικνύοντας το αυθεντικό ψυχογράφημά μας, ως πεμπτουσία του Ομηρικού Μύθου, φιλοδοξώ –να το πω στα ίσια– να βγάλω εκτός θέματος πολλούς. Όχι μόνον την σημερινή εγχώρια Φιλολογία. Στο δοκίμιο «ΟΔΟΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ», που έχω κυκλοφορήσει, επίσης διαδικτυακά, βάζω την υπογραφή μου κάτω από τη φράση: «Πάει πολύ να παίρνουν το λόγο Γερμανοί».
Θυμίζω ότι ο Ομηρισμός, εκεί, είναι ολόκληρη επιστήμη. Και ήδη έχω υποδείξει, με επιχειρήματα ουσίας, αντίστοιχη διαχρονική επίθεση στη γλώσσα μας –μπορεί και ακούσια. Το βασικό, όμως, είναι ότι τους είναι απρόσιτη η Ελληνική Φυσιογνωμία. Όπως αποδεικνύεται. Ναι ή όχι;

Όγδοον, αυτό που είναι να κριθεί πάνω από όλα, δεν είναι ο υπογράφων. Είναι να κριθεί η επικαιρότητα του Ομηρικού Μηνύματος. Είναι να κριθεί η αξία του αυθεντικού Ομηρικού Ψυχογραφήματος. Είναι πρόδηλο τί θα μπορούσε να σημαίνει μία επιτυχής αξιοποίησή του.
Όλα αυτά, στην εποχή της κοινοτυπίας, όπου οι πρωινές ειδήσεις μπαγιατεύουν πριν νυχτώσει. Αλλά στην ίδια εποχή, του ακραίου ανταγωνισμού, είναι να αποδειχθεί κι αν είναι υπερόπλο του Ελληνισμού η Ενόραση. Η ενορατική αντίληψη της πολυπλοκότητας και του χάους. Στις έσχατες, μάλιστα, συνθήκες που βιώνουμε.

Ένατον, και σημαντικότερο, η χρησιμότητα των παρουσιαζομένων ιδεών ζωής αφορά –πρωτίστως!– προσωπικά την αναγνώστρια. Αν το επιλέξει, μπορεί να τις αξιοποιήσει χωρίς να χρειάζεται να τις μοιρασθεί με κανέναν άλλον. Έχουμε καιρό μέχρι να προκύψει η αναγκαία σιγουριά, ώστε να ξυπνήσει και το φιλότιμο.
Αντίστοιχη χρησιμότητα, ακόμη και με μια απλή ανάγνωση, αναμένω και για προικισμένα ελληνόπουλα. Αυτά που το –καθαρά προκρούστειας λογικής– δυτικό εκπαιδευτικό σύστημα [πόσο μάλλον τα δικά μας χάλια], τα έχει οδηγήσει σε σύγχυση και αδράνεια. Σε διαδρομή καταφανώς κατώτερη των προσόντων τους.
Πιστεύω ειλικρινά, και μετά λόγου γνώσεως, ότι τα αποτελέσματα σ’ αυτά τα ελληνόπουλα θα είναι θεαματικά. Αρκεί –είναι κρίσιμο!– να μην υπάρξει κανενός είδους πίεση. Και το προσεχές καλοκαίρι είναι ευκαιρία. Θα είναι ασφαλές δείγμα στροφής, αν συνεχίσουν διαβάζοντας με κέφι Όμηρο.

Εν τέλει, δέκατον, χρειάζεται κάποια ταμπέλα στην όλη προσπάθεια. Και δεν είναι άλλη από ό,τι μεγαλύτερο επιχειρήθηκε στην Ιστορία του πλανήτη: Ελληνική Αναγέννηση.
Η ιδεολογική υπεροχή μας, ευρύτερα, είναι καταφανής. Ιδίως, στην πλοήγηση στο σύγχρονο χάος. Συντριπτική, ανατέλλει αβίαστα. Και επιχειρώ διαμόρφωση της γνώμης των διαμορφωτών της κοινής γνώμης. Σε μια εποχή που ψάχνει απεγνωσμένα για αξίες και λύσεις.
Ειδικότερα, απευθύνομαι στους δασκάλους των δασκάλων. Στους σκαπανείς του Νέου Ομηρισμού. Στους νέους Λιαντίνηδες. Αυτούς που θα τα βάλουν με τον ακαδημαϊσμό, αλλά από βαθύτερες αφετηρίες. Αυτούς που θα διακρίνουν την θανάσιμη γερμανοδουλεία στην πνευματική μας ζωή, αλλά και τις απαρχές των προβλημάτων της Ελληνικής μας Φυσιογνωμίας. Μαζί, και τις λύσεις στα προαιώνια φυλετικά μας ελαττώματα.

Να απαντήσω και στη εύλογη βασική ερώτηση. Ομηριστί: Όψιμον οψιτέλεστον.

Κόρινθος 20 Μαΐου 2018

Κώστας Τζαναβάρας

Παραπομπές σε άρθρα και βιβλία :

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου