Κορωνοϊός και ορθολογισμός

Μπροστά στη «φουρτούνα» του κορωνοϊού, αξίζει –φρονώ– να θυμηθούμε ένα γνωστό απόφθεγμα: «Είναι ασφαλέστερο να μένουν δεμένα στα λιμάνια, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που φτιάχτηκαν τα καράβια».

Πείθει αυτός ο φυσικός ορθολογισμός, αλλά στην ποιητική του μορφή. Ποιος, αλήθεια, τολμάει να ενεργήσει αναλόγως στην περίπτωση της τρέχουσας «φουρτούνας»; Ποιος να σκεφθεί κόντρα στην πλειοψηφούσα τάση για καραντίνες και απαγορεύσεις;

Ο ορθολογισμός, ως γνωστόν, αρχίζει από τα δεδομένα.

Οι αριθμοί, λοιπόν, λένε ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στις λεγόμενες «ευπαθείς ομάδες». Οι ηλικιωμένοι και οι χρονίως πάσχοντες, κινδυνεύουν με πνευμονία, επιπλοκές, ή ακόμη και θάνατο. Οι υγιείς και νέοι, περνάνε κάτι σαν το κοινό κρυολόγημα –μπορεί να μην καταλάβουν καν.

Συνεπώς, γιατί δένουμε όλα τα καράβια; Τουτέστιν: Γιατί βάζουμε σε απαγορεύσεις και καραντίνα ολόκληρη την κοινωνία; Τι ευρύτερες συνέπειες, εν τέλει, έχει αυτή η ισοπεδωτική επιλογή μας;

Αλλιώς: μήπως, αντί να βάζουμε σε πανάκριβη καραντίνα ολόκληρη την κοινωνία, θα ήταν καλύτερα να προστατεύουμε προσεκτικά τις ευπαθείς ομάδες;

Σίγουρα, το ανατρεπτικό ερώτημα βρίσκει τους πάντες «πνιγμένους». Ευλόγως, προκαλεί αγανάκτηση. Ποιος έχει χρόνο τώρα να κουράζει το μυαλό του με δύσκολες ερωτήσεις; Ποιος θα αποτολμούσε να αλλάξει τώρα αποφάσεις;

Η Επιστήμη, όμως, ΟΦΕΙΛΕΙ κάποια στιγμή να τα ερευνήσει. Οφείλει να μελετήσει τα δεδομένα, να επεξεργασθεί εναλλακτικά πλάνα, να ελέγξει την εφικτότητά τους, να κάνει αξιόπιστες προβλέψεις. Να επινοήσει εφικτούς σχεδιασμούς που θα έχουν και λιγότερη αναστάτωση, και μικρότερο κόστος, και λιγότερα θύματα.

Κι αν δεν το κάνουν αυτοί οι επιστήμονες, θα το κάνουν κάποιοι άλλοι επιστήμονες. Πιο ευφυείς, πιο τολμηροί, λιγότερο οκνηροί. Απεγκλωβισμένοι από το γνωστό και το οικείο. Αυτοί που πράγματι τολμούν να σκέφτονται.

Ήδη, οι στατιστικές αποκαλύπτουν το μέγα πρόβλημα που λέγεται Ευρώπη.

Αφ’ ενός, η δήθεν διαφωτισμένη Ευρώπη, με την κατευθυνόμενη ενημέρωση, δεν πολυξέρει ένα βασικό γεγονός: η επιδημία του κορωνοϊού έχει κατ’ ουσίαν τελειώσει στην Κίνα. Δεν ξέρει καν ότι στην επίσημη έκκληση της Ιταλίας για βοήθεια, ανταποκρίθηκε μόνον η Κίνα. Αλλά: κι αν το μάθει;

Αφ’ ετέρου, οι αριθμητικές συγκρίσεις είναι δραματικές, κι ενώ ακόμη δεν έχει υπάρξει καν επιβράδυνση του ρυθμού μετάδοσης της νόσου στην Ευρώπη.

Τα κρούσματα και τα θύματα ανά εκατομμύριο κατοίκων, και σύμφωνα με το εξαίρετο site www.worldometers.info, να τι δείχνουν (μεσημέρι 14.3.20):

Κίνα: 56,2 κρούσματα και 2,2 θάνατοι.

Ιταλία: 292,1 και 20,9. Ισπανία: 111,9 και 2,8. Ελβετία: 131,6 και 1,3.

ΗΠΑ: 7(επτά) και 0,2. Αυστραλία: 7,8 και 0,1. Ιαπωνία: 5,8 και 0,2.

Στην πραγματικότητα, οι αριθμοί αποδεικνύουν ότι η Ευρώπη ξέρει πολύ καλά να πνίγεται σε μια κουταλιά νερό. Και των ίδιων ευρωπαϊκών αντιλήψεων, κατ’ ουσίαν,  είναι κι αυτοί που ζητούν την κεφαλήν επί πίνακι του Προέδρου Trump για ολιγωρία. Αντιλήψεις χυδαίας περιφρόνησης της αλήθειας.

Όμως όλα καταγράφονται. Το πρόβλημα, αλλά και το έγκλημα, είναι χοντρό. Και όλοι θα κριθούμε εκ των υστέρων. Συμπεριφορές, αποτελέσματα…

Η ευρωπαϊκή ελίτ, σκουριασμένη πια και δογματική, ανίκανη να σκεφθεί δημιουργικά, βασίζεται στα περασμένα μεγαλεία. Πάει, όμως, ο καιρός που δεν είχε αντίπαλο.

Για όσους δεν το πρόσεξαν, την Παρασκευή 13.3.20 και ώρα Ελλάδος 9:30 μ.μ., ο πλανητάρχης έδωσε συνέντευξη τύπου. Με φόντο το πανέμορφο Rose Garden, του ηλιόλουστου Λευκού Οίκου, ανήγγειλε ευρωπαϊκώς ανήκουστες δράσεις. Και με παρέλαση ηγετών επιχειρήσεων-κολοσσών, να δίνουν λύσεις εδώ και τώρα.

Μέχρι και drive-in tests για κορωνοϊό –έτσι για την αλητεία.

Μάλιστα, την ίδια ώρα, την καθ’ ημάς «αργάημισυ», ο δείκτης-πλανητάρχης Dow Jones έκανε ένα άλμα κάπου 5%, μέσα σε μισή ώρα.

Όθεν,

το μόνο που έχει να προτείνει κανείς στην Ευρώπη, φιλικά-φιλικά, είναι να κλείσει την τηλεόραση. Φθάνουν τα παχιά λόγια, αλλά και η ανοχή της παλιανθρωπιάς. Και με κλειστά τα μάτια, να χαλαρώσει και να ξανασκεφθεί πού πηγαίνει.

Δεμένη στο λιμάνι, να θαλασσοδέρνεται. Ψέματα;

15 Μαρτίου 2020

Κώστας Τζαναβάρας