Τι είναι υπεροπλία στις μέρες μας ;

ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ. φ.1479/16.1.16

Ο αλησμόνητος Νίκος Καλογερόπουλος έβρισκε συχνά ευκαιρία να υποδείξει χαμογελαστός ότι «Δεν μπορείς να βρεις την Φρόσω, αν δεν ξέρεις ποια είναι η Φρόσω». Ήταν μία από τις απλές κουβέντες του που σε έβαζαν σε μονοπάτια της Φιλοσοφίας – χωρίς να το πολυκαταλάβεις. Σε γόνιμα μονοπάτια.

Αντίστοιχα, για να κρίνει κανείς τις σημερινές γεωστρατηγικές ισορροπίες και συσχετισμούς, χρειάζεται επαρκή απάντηση στο ερώτημα του τίτλου. Αν δεν έχει κάτι τέτοιο, κινδυνεύει να «κρίνει» είτε καθ’ υπόδειξιν, σύμφωνα με τις επιθυμίες των προπαγανδιστών, είτε με πεπαλαιωμένα κριτήρια.

Είναι απλό να σκεφθούμε π.χ. ότι τα πυρηνικά όπλα δεν δίνουν πιά υπεροπλία. Η ισορροπία του τρόμου ακυρώνει την χρήση τους. Πώς – λόγου χάριν – να  πυροδοτήσουν έναν πύραυλο οι Αμερικανοί εναντίον των Ρώσων, όταν αυτό θα σημάνει άμεση απάντηση από την Μόσχα ;

Λίγο πιο δύσκολο είναι να σκεφθούμε εκτός των ορίων των πολέμων και των οπλισμών. Πώς μπορεί να απειλήσει με πόλεμο ένα ισχυρό κράτος, εάν – εάν ! – αυτός ο πόλεμος θα σημάνει την κατάρρευση του χρηματιστηρίου του ; Ή αν – αν ! – αυτός ο πόλεμος θα πλήξει καίρια μία σημαντική επιχείρηση της χώρας του ;

Ποιος Αμερικανός Πρόεδρος θα κηρύξει έναν πόλεμο, αν – αν ! – αυτός πρόκειται να ενισχύσει το αντίπαλο κόμμα στις προσεχείς εκλογές ;

Όσο κι αν – αν ! – όλα αυτά φαίνονται θεωρητικολογία και υποθέσεις, οι σημερινοί πόλεμοι κρίνονται από τις αναμενόμενες συνέπειες. Στρατιές υπηρεσιών και συμβούλων «τρέχουν» μοντέλα προσομοιώσεων που υπολογίζουν ζημίες και οφέλη ενός οιουδήποτε εγχειρήματος. Όχι μόνο πολέμου στρατιωτικής μορφής. Οποιασδήποτε σημαντικής ανταγωνιστικής ενέργειας.

Αντίστοιχες ανταγωνιστικές αντιπαραθέσεις υπάρχουν στο εσωτερικό κάθε φορέα, οποιασδήποτε μορφής. Οποιαδήποτε ενέργεια που κατέληξε σε φιάσκο, μπορεί – μπορεί ! – να ήταν μία απλή τρικλοποδιά ενός «Νο 2» που εποφθαλμιά την θέση που θα χηρεύσει υπό το βάρος του φιάσκου. Τα λεγόμενα «συντροφικά μαχαιρώματα» – γνωστά πράγματα.

Ζούμε – εν ολίγοις – σε έναν ακραία ανταγωνιστικό κόσμο, και μάλιστα παγκοσμιοποιημένο. Δεν είναι απλό σχήμα λόγου το «φαινόμενο της πεταλούδας». Δεν είναι μόνον σόφισμα η σκέψη «Το πέταγμα μιάς πεταλούδας στην Μογγολία μπορεί να προκαλέσει πλημμύρα στην Κένυα». Είναι πράγματι τόσο ευαίσθητα τα χαοτικά συστήματα της εποχής μας, ώστε μία εξαιρετικά μικρή διαταραχή σε ένα σημείο μπορεί – μπορεί ! – να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις σε ένα τελείως άσχετο σημείο.

Ευρύτερα, πάντα στην Ιστορία της ανθρωπότητας η γνώση έδινε την υπεροπλία. Ακόμη και η γνώση ότι ο παλιός πανίσχυρος «βασιλιάς» είναι πιά «γυμνός». Όλες οι Ρώμες πέφτουν κάποτε, ως γνωστόν. Κυρίως από εσωτερικά προβλήματα, ως επίσης γνωστόν.

Ως Έθνος, ως Ελλάδα, χάνουμε μάχες την μία μετά την άλλη. Δυστυχώς. Ο αδίστακτος ευνουχισμός του ΟΧΙ στο καλοκαιρινό δημοψήφισμα σήμανε την ολική υποταγή στα κελεύσματα των δανειστών, προεξαρχούσης της Γερμανίας. Είχε προηγηθεί η απερίγραπτη οπερέτα της «σκληρής διαπραγμάτευσης». Και η «αριστερή παρένθεση» είχε αναλάβει να εξαγνίσει την κραυγαλέα αποτυχία των προηγουμένων στην «δημοσιονομική προσαρμογή», στην εφαρμογή των δύο πρώτων Μνημονίων.

Υπό αυτές τις συνθήκες, προβάλλει γραφικό να ισχυρίζεται κανείς ότι η επόμενη υπερδύναμη του πλανήτη μας είναι η Ελλάδα. Και μάλιστα η πιο ισχυρή και ηθική υπερδύναμη που υπήρξε ποτέ. Η υπερδύναμη της γνώσης, στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου χάους. Σωστά ;

Κόρινθος 31 Δεκ. 15

Κώστας Τζαναβάρας

Ε