Απέναντι στην κοροϊδευτική προπαγάνδα

Η τελευταία λέξη της μόδας, στην -κατ' ευφημισμόν- επικοινωνία, είναι ο απροκάλυπτος εμπαιγμός. Οι προπαγανδιστές, δεν ενδιαφέρονται καν για το πότε θα καταλάβει ο καθένας τον εμπαιγμό.

Οι περισσότεροι δέκτες, άλλωστε, ούτε πολυθυμούνται τί "ειδήσεις" κατανάλωσαν, ώστε να μπορούν να το σκεφθούν, αλλά ούτε έχουν και καμία διάθεση να εξετάσουν (πόσο μάλλον να παραδεχθούν) την περίπτωση να εξαπατήθηκαν.

Από την άλλη, όσοι καταλαβαίνουν τον εμπαιγμό, γρήγορα αντιλαμβάνονται ότι δεν είναι και εύκολο ούτε να πείσουν κανέναν, ούτε φυσικά να οργανώσουν κάποιου είδους αντίσταση.

Για όσους χρειάζονται παραδείγματα, υπάρχουν άφθονα. Μόνον που χρειάζεται μία στοιχειώδης αντίληψη του τρόπου λειτουργίας των επικοινωνιακών τεχνασμάτων.

Ένα δημοσίευμα π.χ. που καταφέρεται αγρίως κατά πολιτικού προσώπου, αλλά του έχει μία φωτογραφία μέσα στην ομορφιά και την αυτοπεποίθηση, δεν είναι και πολύ δύσκολη άσκηση. Οι εντυπώσεις που μένουν, είναι της φωτογραφίας. Το κατεβατό, ακόμη κι αν τύχει να το διαβάσει κανείς, ξεχνιέται σε χρόνους χρυσόψαρου.

Μία φωτογραφία -άλλη περίπτωση- ευτραφούς υπουργού να κοιμάται στη Βουλή, είναι λίγο πιό δύσκολη άσκηση. Πολλοί νομίζουν ότι τον ρεζιλεύει. Επικοινωνιακά, όμως, μετράει το υποσυνείδητο σήμα: κοίτα ποιόν μας έχουν για υπουργό, και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα.

Η γενική ιδέα, για να καταλάβει κανείς, είναι να προσέχει και να διαχωρίζει το λεκτικό από το μη λεκτικό μήνυμα. Κι είναι στοιχειώδες: η προπαγάνδα απευθύνεται στο υποσυνείδητο.

Λογικά, ακολουθεί το απλό ερώτημα: γιατί το κάνουν; Γιατί μας εμπαίζουν οι κυβερνώντες μας, ανεξαρτήτως κόμματος. Η απάντηση, είναι εξ ίσου απλή: αυτός είναι ο πολιτισμός τους. Έτσι μόνον αποκτούν κάποια αξία. Επί πλέον, δεν είναι σε θέση να επικαλεσθούν κάποια επιτυχία.

"Παραφορέθηκε", λ.χ., ως επιτυχία η αυτοχειρία της καραντίνας. Καθώς δεν ήταν δυνατόν να απαντηθεί, όσον αφορά το σύμφωνο Τουρκίας-Λιβύης, η βασική φιλοσοφική ερώτηση "πώς είναι τούτο δυνατόν;", χρειαζόταν ακόμη και ο επικοινωνιακός εμπαιγμός, με τα περίφημα 50 εκ. ευρώ σε Μ.Μ."Ε" για την προβολή της καραντίνας από προθύμους τροφίμους.

Λογικά, πάντα, υποθέτει κανείς κάτι ακόμη: έχουν ανάγκη να εμπαίζουν διότι εμπαίζονται. Η αίσθηση ανημπόριας που μεταφέρουν, είναι δική τους ανημπόρια απέναντι σε νταήδες. Το "κάποτε θα πρέπει να σοβαρευτούμε", ούτως ειπείν, αφορά κι αυτούς.

Καθώς, λοιπόν, ­το να αντιλαμβανόμαστε καλά τί συμβαίνει, αποτελεί το ήμισυ του παντός, ας δούμε πόσο χαμηλά θα προσευχηθεί αυτή τη βδομάδα ο εξ Ανατολών γείτονας. Και τα ξαναλέμε για την ιταμή πρόκληση και τη λίρα.

12 Ιουλίου 2020

Κώστας Τζαναβάρας