Τί θα ήταν μετάλλαξη του καπιταλισμού;

Η μετάλλαξη είναι όρος της Βιολογίας. Σημαίνει μεταβολή στο γενετικό υλικό ενός οργανισμού. Συνεπώς, αυτή η μεταβολή μεταφέρεται κληρονομικά.

Οι μεταλλάξεις συμβαίνουν με τυχαίο τρόπο, υπό την επίδραση και του περιβάλλοντος. Επί του προκειμένου, μεταφορικά δηλαδή, το ίδιο συμβαίνει –όπως υποστηρίζω– και με την μετάλλαξη του καπιταλισμού. Τυχαία εκλέχθηκε Πρόεδρος των ΗΠΑ ο Donald Trump, ανταποκρινόμενος αυθεντικά σε έντονα μηνύματα των καιρών. Το ίδιο τυχαία και αυθεντικά, συνεχίζει.

Και φέρνει, με την πληθωρική προσωπικότητά του, χωρίς ιδεολογίες, μία γενετικών διαστάσεων μεταβολή στη κοινωνική συμπεριφορά ισχυρών. Μαζί, και στον διεθνή πολιτικό ρόλο της υπερδύναμης.

Τέτοιες αλλαγές, θεωρητικά, εκφράζονται πολύ-πολύ απλά. Εδώ, πρόκειται για εκούσια αλλαγή Ηθικής των ισχυρών.

Από πλευράς μου, έχω από χρόνια αναφερθεί στο ζήτημα, την Τρίτη 15 Νοεμβρίου 2011, σε λόγο στην Γ.Σ. της ALPHA BANK. Από το Roof Garden του Hilton, είχα –επί λέξει– πετάξει «στα μούτρα των μετρίων»  αυτό που δεν «καταλαβαίνει ο κάθε δυτικός κολλημένος εγκέφαλος».

Και εξήγησα: «Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να κάνει κανείς λεφτά. Τους αναλύει – generally speaking – ένας μύθος, σύντομος μύθος, του Αισώπου. Ο Άνεμος και ο Ήλιος βάλανε στοίχημα ποιος θα πάρει την κάπα του βοσκού. Ξεκίνησε ο άνεμος να φυσάει, ο βοσκός όλο σφιγγόταν. “Τελείωσες;” του λέει ο Ήλιος. “Μάλιστα”. Λάμπει ο Ήλιος, ζεστάθηκε ο βοσκός, την πέταξε την κάπα.»

Για να διακρίνει κανείς, όμως, μία τέτοια «συμπεριφορά Ήλιου» στον Donald Trump, θα πρέπει –πρώτα απ’ όλα– να καταφέρει κάτι εξαιρετικά δύσκολο: να βάλει στην άκρη τα χοντρά ψέματα που διανέμει εναντίον του ο κατ’ ευφημισμόν «τύπος». Και να προσπαθήσει να σχηματίσει ιδίαν άποψη, από μηδενική βάση.

Μια καλή ιδέα είναι να βρει στο επίσημο site του Λευκού Οίκου (ή στο youtube) κάποιους λόγους του. Καλή ιδέα είναι και να αναλογισθεί κανείς τι έγινε με το βορειοκορεατικό. Τόσο ανάθεμα στην ανορθόδοξη αρχή, τόση αδιαφορία στο αίσιο τέλος…

Ευρύτερα, κάποιος που σκέπτεται σοβαρά αυτή τη θεώρηση της πολιτικής Trump, θα χρειασθεί να «φορέσει τα παπούτσια του». Να μπει στη θέση του, δηλαδή, στα μεταβατικά προβλήματα. Στις λυσσαλέες αντιδράσεις. Εν γένει, ας αξιολογήσει το μέγεθος του εγχειρήματος, τις εύλογες δυσκολίες του, τις φορτίσεις, τα λάθη. Και τις απαραίτητες μπλόφες.

Μαζί, ας σκεφθεί και τι θα γίνει, αν δεν υπάρξει αυτή η μετάλλαξη. Όπως και τι κάνουν κάποιοι, για να μην υπάρξει.

Στους λόγους του, πάντως, μπορούμε να διακρίνουμε δυναμικό πάθος για έναν ειρηνικό κόσμο. Για μία Αμερική που δ-ε-ν [ΔΕΝΝΝ!] θα συμπεριφέρεται σαν ο παγκόσμιος χωροφύλακας. Για δίκαιο και αμοιβαία επωφελές διεθνές εμπόριο. Για σεβασμό στις πολιτισμικές διαφορές, για πατριωτισμό χωρίς σωβινισμό. Για έμπρακτο ενδιαφέρον για το περιβάλλον –όχι για κουρελόχαρτα συμφωνίες.

Ενδεικτικά: Κάποιος που σκέπτεται να τον κατηγορήσει για πολιτική κατά των μεταναστών, ας αξιολογήσει αυτό που είπε στην περυσινή Γ.Σ. του ΟΗΕ: «Με το κόστος επανεγκατάστασης (resettling) ενός πρόσφυγα στις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορούμε να βοηθήσουμε (assist) περισσότερους από δέκα στην πατρίδα τους». Κι ας αναλογισθεί γιατί ούτε η δήλωση έγινε πρωτοσέλιδο, αλλά ούτε και κανείς του ζήτησε να βάλει το χέρι στην τσέπη.

Κάπως έτσι, μία νίκη –όπως αναμένεται– στις midterms την Τρίτη, θα τον εδραιώσει. Και θα του δώσει την δυνατότητα να συνεχίσει τις υπερκομματικές (bipartisan) πολιτικές του, σε χοντρά κοινωνικά ζητήματα.

Λίγοι γνωρίζουν π.χ. πόσο ψηλά έχει στις προτεραιότητές του την  “opioid crisis”. Ίσως αγνοείται και το μέγεθός της, όπως και ο συσχετισμός της με την λαθρομετανάστευση.

Καλώς ή κακώς, όμως, στην εποχή μας, μετράει περισσότερο –ακόμη και για μία τέτοια μετάλλαξη– το τι θέτει προς προεξόφληση στις παντοδύναμες αγορές: αλλαγή, λοιπόν, στα θεμελιώδη μεγέθη της Οικονομίας. Τα γνωστά “fundamentals”.

Εξ ου και η χαρακτηριστική υποδοχή που επιφυλάχθηκε στο προειδοποιημένο διαδικτυακό σήμα «Πόσο γλυκά με σκοτώνεις…». Δευτέρα 29/10/2018, Ώρα Ελλάδος 21:45…

4 Νοεμβρίου 2018

Κώστας Τζαναβάρας