Τα καλά του κορωνοϊού

Ζευς, λεγόταν ο πατέρας των Ολύμπιων θεών της αρχαίας Ελλάδας. Γνωστός και ως Δίας, πρωταγωνιστούσε σε ουκ ολίγους μύθους. Και ίσως ο πιο σουρεαλιστικός μύθος, αφορούσε έναν αλλόκοτο τοκετό.

Έγκυος, ήταν η πρώτη σύζυγος του Διός, η Μήτις. Κι ο Δίας, ως μύθος λέγει, την καταβρόχθισε. Μόνο που το έμβρυο κατέφυγε στο κεφάλι του. Και το κεφάλι του ζοριζόταν άσχημα.

Για καλή του τύχη –τι θεός θα ήταν αλλιώς;– είχε ήδη ακμαίο γιό από τη δεύτερη σύζυγό του Ήρα. Κι ο Ήφαιστος, συνέβαλε ουσιαστικά στη γέννηση της ετεροθαλούς αδελφής του, ούτω πως: άνοιξε, με μια αποφασιστική τσεκουριά, το κεφάλι του Ζηνός.

Έτσι, λοιπόν, γεννήθηκε η θεά της σοφίας, η Αθηνά. Λιγότερο γνωστό, είναι το τι σημαίνει το όνομα της μητέρας της: μήτις, είναι η επιμελώς αποκτημένη πείρα. Συνεπώς, ο μύθος –εκτός άλλων– διδάσκει πως προκύπτει σοφία.

Πολύμητις, κατ’ εξοχήν, αναφέρεται στον Όμηρο ο Οδυσσέας. Το διαχρονικό ανδρικό μας πρότυπο. Ίσως, μάλιστα, έχει και κάποια σημασία, ότι στο εθνικό μας έπος αναφέρεται άπαξ ως πολύμητις και ο Ήφαιστος.

Μια τέτοια διδακτική τσεκουριά, υποστηρίζω, σε επίσης σουρεαλιστική μεταφορά, είναι και ο κορωνοϊός. Κατ’ ελάχιστον, αναγκαστήκαμε να προβληματιστούμε σε κάτι πρωτάκουστο και πρωτοφανέρωτο. Η τσεκουριά, δηλαδή, δεν χτύπησε έναν αλλά τους πάντες.

Χαρακτηριστική γραφική παράσταση αυτής της τσεκουριάς, είναι τα διαγράμματα τιμών χρηματιστηρίου του τελευταίου μήνα. Αφορά τους πάντες το ζήτημα, αλλά δεν πολυσυμφωνούν αυτοί που απλώς δεν έχουν μετοχές. Πολύ περισσότερο, διαφωνούν αυτοί που έχουν ποντάρει στην άγρια πτώση…

Πολλοί νομίζουν ότι είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα. Το ακριβές, όμως, είναι ότι είμαστε όλοι στην ίδια φουρτούνα. Σίγουρα, σ’ αυτή τη φουρτούνα, δεν δείχνει να έχει και πολύ μεγάλη διαφορά η θαλαμηγός των πλουσίων από τη βάρκα των φτωχών.

Όλα δείχνουν, όμως, ότι έχουν σημαντική διαφορά τα πλεούμενα των μυαλωμένων από τα πλεούμενα των άμυαλων. Και αρκούν, φρονώ, δύο χαρακτηριστικά φαινόμενα αυτής της φουρτούνας.

Η Κίνα, αφ’ ενός, αντιμετώπισε τον κορωνοϊό στην εστία του, και μέσα στο καταχείμωνο. Πήρε εγκαίρως δραστικά μέτρα, απομόνωσε επιτυχώς την πληγείσα επαρχία Hubei, κινητοποίησε το σύστημα υγείας και την κοινωνία.

Η επιδημία επεκτάθηκε ελάχιστα στις άλλες επαρχίες της αχανούς χώρας, και στην ουσία έχει εκλείψει. Ελάχιστα νέα κρούσματα. Και σποραδικοί θάνατοι μόνον, από ένα σύνολο κάπου 2.000 ατόμων που νοσηλεύονται ακόμη.

Στην Ευρώπη, παρά τη σημαντική χρονική διαφορά, η κατάσταση εξελίσσεται δραματικά. Η επιδημία δείχνει ανεξέλεγκτη. Ήδη, η Ιταλία των 60 εκατομμυρίων ψυχών, ξεπέρασε σε νεκρούς την Κίνα των 1.400 εκατομμυρίων.

Η σύγκριση είναι τραγική. Και την ανέδειξε περαιτέρω η προθυμία της Κίνας να βοηθήσει την Ιταλία και την Ισπανία. Η αντίστοιχη απροθυμία της Γερμανίας, λόγου χάριν, ήταν αναμενόμενη. Έχει κι αυτή πρόβλημα.

Αυτό που ίσως δεν περίμεναν πολλοί, είναι οι χαρακτηρισμοί της Deutche Welle για την προθυμία της Κίνας. Απέδωσαν συμφεροντολογικούς υπολογισμούς. Έκριναν, προφανώς, από τον εαυτό τους.

Αυτή η συντριπτική σύγκριση Κίνας-Ευρώπης, πολύπλευρη μάλιστα, οδηγεί την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη στην εύκολη εξήγηση. Οι θεωρίες συνωμοσίας, όμως, δεν εξηγούν τα στατιστικά ούτε της Ταϊβάν και της Ιαπωνίας, ούτε –πολύ περισσότερο– των ΗΠΑ.

Κι ας μη μιλήσουμε, στο ηθικό ζήτημα, για τη μεγαλοψυχία της Κούβας.

Όσο για την προέλευση του νέου ιού, η Επιστήμη θεωρεί κατασκευαστή την Εξέλιξη, την αέναη φυσική διεργασία. Η δυτική κοινή γνώμη, όμως, αντί συγκρίσεων, βρίσκει πιο βολικό το επιστημονικώς απίθανο.

Η Μεγάλη Βρετανία, αφ’ ετέρου, υπό την ηγεσία Boris Johnson, και με εγκέφαλο τον καθ. Επιδημιολογίας Chris Whitty, έβαλε μπροστά ένα φιλόδοξο σχέδιο. Θα πήγαινε πρώτα κόντρα στα φοβικά μέτρα καραντίνας. Θα έβαζε μπροστά τους θαρραλέους της, σύμφωνα με τη θεωρία της αγέλης.

Εν ολίγοις, αναμένει αποτελέσματα από την εκούσια δημιουργία αντισωμάτων από τους θαρραλέους της. Ακριβέστερα, περιμένει κάποια διάσπαση της αιχμής της επιδημίας.

Το τόλμημα, σοκάρισε. Κατακρίθηκε, ακόμη κι από αυτούς που όφειλαν να καταλάβουν ότι ο σχεδιασμός ξεπερνούσε τις πνευματικές τους ικανότητες. Ικανοί και ανίκανοι, μάλιστα, χάρηκαν σφόδρα στα μετέπειτα νέα για την εσπευσμένη «εγκατάλειψη» του σχεδίου.

Οι δημιουργικά ανατρεπτικοί, όμως, μπορούμε να ποντάρουμε στα εξής:

1.      Η ευρεία προβολή των θαρραλέων, εξασφάλιζε την καραντίνα των υπολοίπων.

2.      Επίσης de facto, στο υποσυνείδητο της τρομαγμένης αγέλης, καταγραφόταν ότι κάποια μέλη της αψηφούσαν τον κίνδυνο.

3.      Η τρομαγμένη αγέλη, που ξεφώνιζε τους θρασείς στα κοινωνικά δίκτυα, έβγαζε λίγο από το άγχος της, έδειχνε φθόνο, αλλά κατά βάθος εξέφραζε θαυμασμό.

Η Μεγάλη Βρετανία, πολύ απλά, ρίσκαρε και επένδυσε στα παλικάρια της, στο δύσκολο ξεκίνημα της νέας πορείας της. Τα υπόλοιπα, για φλούφληδες και γυναικούλες. Στα ίσια.

Συνεπώς: έχουν, άραγε, σημαντική διαφορά τα πλεούμενα των μυαλωμένων από τα πλεούμενα των άμυαλων;

Μία θετική απάντηση στην ως άνω ερώτηση, θα έφθανε για να δικαιολογήσει τον τίτλο αυτού του εσχάτου άρθρου.

«Ουδέν κακόν αμιγές καλού», έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, ενώ οι Κινέζοι λένε κάτι ακόμη πιο θετικό: «Η κρίση φέρνει ευκαιρία και αλλαγή».

Στα απλώς καλά, μπορούν να καταγραφούν η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των τροχαίων ατυχημάτων.

Ευκαιρία για αλλαγή, όμως, είναι ο χρόνος για περισυλλογή που προσφέρει η αναγκαστική καραντίνα. Περισυλλογή για στοχασμό σε ευρύτερα θέματα. Θυμίζω, στους αναγνώστες που με τιμούν με την προσοχή τους, τι «χρωστάμε» από τα τέλη του ’16: απάντηση στην ερώτηση «τι είναι άνθρωπος;» (βλ. Πού πηγαίνει η Ελλάδα;)

Ήδη από τις αρχές της εβδομάδας, έλαβα τη ρητή άδεια, δύο καλών φίλων μου στο Facebook, να μεταφέρω τα χαρακτηριστικά δημόσια σχόλιά τους.

Η καλή fb-φίλη Ολυμπία Βλαχοπούλου, είχε ήδη καταγράψει τους ευρύτερους προβληματισμούς της για τον πρωτογενή τομέα μας. Έχοντας χρόνια στο αντικείμενο, υποστηρίζει: «έπρεπε η οικονομία μας να είναι κάθετα και οριζόντια δομημένη γύρω από αυτόν, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση...., αλλά το μυαλό κουκούτσι. Ας φάει τεχνολογία ο κόσμος, και μάλιστα εισαγόμενη, μαζί με τα πανάκριβα υπερτιμημενα τρόφιμα σε λίγο.» Καταλήγει: «απλώς τώρα θα αρχίσουν να φαίνονται οι αστοχίες της πολιτικής».

Σε ερώτηση αν έχει κάποια καλή ιδέα για το παρόν άρθρο, απάντησε πρόθυμα και εκ βαθέων: «ακούω να τρίζουν τα θεμέλια της παγκοσμιοποίησης, και αυτό είναι μελωδία στ’ αυτιά μου, ακόμα κι αν χρειαστεί να υποφέρουμε.»

Στην ίδια ερώτηση, ο καλός fb-φίλος Νίκος Ιορδανίδης, απάντησε με νόημα και επιγραμματικά: «ο κορονοϊός ήρθε για να ανθίσουν τα μύχια συναισθήματα των ανθρώπων .......»

22 Μαρτίου 2020

Κώστας Τζαναβάρας

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 21/3/20 23:14

Τα συνημμένα, είναι τα διαγράμματα κρουσμάτων κορωνοϊού για τη χώρα μας, όπως τα δίνει το www.worldometers.info

Στη λογαριθμική κλίμακα, δίνει παραστατικά την εξασθένιση στο ρυθμό της αύξησης των κρουσμάτων.

Στην αριθμητική, για έναν αδαή στα μαθηματικά, κρύβεται αυτή η εξασθένιση.
Επί πλέον, στη λογαριθμική κλίμακα μπορεί να γίνει πρόβλεψη του τελικού αριθμού κρουσμάτων της παρούσης επιδημίας.
Με το μάτι, δείχνει για περίπου 1.000 κρούσματα. Ακριβέστερος υπολογισμός, μπορεί να γίνει σχετικά απλά, με κατάλληλη μη γραμμική παλινδρόμηση.
Σημαντική απόκλιση από την εποπτική πρόβλεψη για περίπου 1.000 τελικά κρούσματα, προϋποθέτει κάτι τελείως διαφορετικό από όσα συνέβησαν στις 25 ημέρες της επιδημίας.
Τέτοια σημαντική απόκλιση, όμως, δεν έχει εμφανισθεί ούτε στην Ιταλία ούτε στην Ισπανία.
Καταθέτω δημοσίως αυτές τις θέσεις, καθώς είδα για πρώτη φορά τις κυβερνητικές ανακοινώσεις και εκτιμήσεις, όπου έγινε αριθμητική σύγκριση με τους θανάτους στην Ιταλία.
Εν ολίγοις:
1. Οι φόβοι για αντίστοιχο με την Ιταλία αριθμό θυμάτων, από μαθηματικής πλευράς, είναι απολύτως ανεδαφικοί.
2. Από ιατρικής πλευράς, δεν αναφέρθηκε κάτι που να δικαιολογεί πρόσθετες ανησυχίες.