ReMeddling: Method

Dear Donald,

Στην πρώτη σου ομιλία στο Κογκρέσο, στις 28.2.17, είχες ισχυρισθεί κάτι θεμελιώδες: “the age of small thinking is over” (η εποχή της μικρόνοιας πέρασε). Και το βλέπω θεμελιώδες, γιατί καθορίζει το ΠΩΣ σε εκείνο το ΤΙ & ΠΟΙΟΣ που σου έγραφα την προηγούμενη Κυριακή: «ένας insider που θέλει να αλλάξει το σύστημα».

Εσύ, βέβαια, δεν μιλάς για αλλαγή συστήματος. Αλλά είναι τόσο χοντρές και τόσο πολλές οι αλλαγές που σπρώχνεις, που η αλλαγή συστήματος δεν χρειάζεται να διατυπωθεί λεκτικά. Προχωρά μόνη της.

Όθεν, ερωτώ: αισθάνεσαι ότι προωθείς αλλαγές με έξυπνο τρόπο; Πολιτεύεσαι έξυπνα; Κυβερνάς έξυπνα;

Η συνταγή

Η αλήθεια είναι ότι κάνεις πολλά έξυπνα κόλπα.

Ευφυέστατα, βραχυκυκλώνεις τους αντιπάλους σου, όπως και τους παγιδευμένους στην προπαγάνδα. Αναδεικνύεις διλλήματα ουσίας, υποδεικνύεις αντιφάσεις, αποκαλύπτεις ανάγλυφα την εναντίον σου προκατάληψη.

Τους κάνεις να «σε κυνηγάνε», σε πρώτο χρόνο, και να «καταπίνουν τη γλώσσα τους» σε δεύτερο χρόνο. Μοιραία, κάποια στιγμή, θα αρχίσουν να σκέφτονται λίγο περισσότερο τις ανακλαστικές αντιδράσεις τους.

Από πλευράς μου, έχω από καιρό υποδείξει: «Μπορεί κανείς να παραπλανήσει έναν άνθρωπο ως προς την αλήθεια και μπορεί κανείς να παραπλανήσει έναν άνθρωπο οδηγώντας τον προς την αλήθεια. Γιατί πράγματι όταν ένα άτομο διακατέχεται από ψευδαισθήσεις, μόνο εάν το παραπλανήσεις μπορείς να το κάνεις να δει την αλήθεια.»

Για περισσότερα: Οι κινήσεις Trump και η συνταγή Kierkegaard (23.4.17)

Η κατάχρηση της συνταγής

«Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», σε αυτή την περίπτωση, αλλά υπό μία προϋπόθεση: να αγιασθεί ο σκοπός. Πώς; Η παραπλάνηση να οδηγήσει στην αλήθεια. Τουτέστιν: από τα αποτελέσματα, όχι από την πλάκα.

Για περισσότερα: Ποιος αγιάζει τα μέσα του Προέδρου Trump; (29.8.17)

Να στο πω, όμως, στα ίσια: δεν βλέπω πως θα καταφέρεις εκείνο που λες όλο και σπανιότερα: “get the job done” (σε απόδοση Ομήρου από Καζαντζάκη: να τελέψεις τις δουλειές σου).

Και με μισή δουλειά, δεν νοείται δικαίωση. Το σύστημα, γρήγορα θα ευνουχίσει ό,τι καλό έκανες.

Πρόβλεψη

Εν ολίγοις, η εικόνα που έχω σχηματίσει: Ας πούμε ότι θα έχεις αναμορφώσει την οικονομία, θα έχεις συμμαζέψει την κοινωνία, θα έχεις κάνει τα απίστευτα για την παγκόσμια ειρήνη κ.τ.τ. Ε λοιπόν, οι πολλοί θα πάνε να ψηφίσουν τον πρώτο τυχόντα που θα τους πείσει ότι μπορεί στοιχειωδώς να σε αντικαταστήσει.

Στοιχειωδώς, εδώ, σημαίνει να μην εμπνέει απόλυτη βεβαιότητα ότι θα γίνει κραχ την άλλη ημέρα. Όπως ακριβώς στο γράφω.

Αιτιολόγηση

Αυτό το απύθμενο μίσος, έχει δύο βασικούς λόγους.

Πρώτον, τους είναι αδύνατον να σε καταλάβουν. Δεν μπορούν π.χ. να βρουν τι συμφέρον έχει ένας insider να αλλάξει το σύστημα. Άρα «λες ψέματα».

Και δεύτερον, όσο πιο έξυπνα τα κόλπα σου, τόσο πιο βλάκες αισθάνονται. Πόσο μάλλον, όταν προκαλείς όπως προκαλείς. Τουτέστιν: κάνοντας κατάχρηση της συνταγής.

Παραδείγματα

Κάπου σε πήρε το μάτι μου να λες: “a nasty diatribe not focused on the facts”. (μια δυσάρεστη διατριβή άσχετη με τα πράγματα). Για ρώτα 100 επιστήμονες με μεταπτυχιακό, να δεις πόσοι –χάνοντας πιά την υπομονή τους– θα πατούσαν την σκανδάλη σε γεμάτο 45άρι που θα στηριζόταν στον κρόταφό σου.

Λεπτομέρεια η ποιότητα των διατριβών –γενικά μιλώντας φυσικά.

Άλλο. Ο Mike, στην Άγκυρα, το έσωσε όμορφα. Είπε, εν ολίγοις, ότι το ραβασάκι σου στο σουλτάνο εξέφραζε συναισθήματα, και αυτό συμβαίνει μεταξύ καλών φίλων. Για ρώτα τους 100 επιστήμονες τι λένε. Πώς να δικαιολογήσουν έκφραση οργίλων προεδρικών συναισθημάτων, όταν έχουν στα “out” τα έντονα συναισθήματα οποιουδήποτε.

Ο δρόμος της πειθούς

Αντιτείνω: δεν είναι κακό να πείσεις. Αλλά για να τους πείσεις, χρειάζεσαι μέθοδο. Κατάλληλη μέθοδο. Και μην είσαι και τόσο σίγουρος για την αποτελεσματικότητα του bullying.

Η συνταγή, σου δίνει πατήματα, προγεφυρώματα. Είναι μόνον μία καλή αρχή. Έχοντας, όμως, μέθοδο με προοπτική επιτυχίας, θα παρατήσεις ευχαρίστως τις παραπλανήσεις και το bullying. Η γνώμη μου.

Χρειάζεται, λοιπόν, να προσκομίζεις αποδείξεις που πείθουν όχι εσένα αλλά αυτούς. Αφού π.χ. το ραβασάκι είχε οργή, γιατί δεν τους λες τι έλεγε ο Αριστοτέλης περί οργής; Και ας μας πουν τη γνώμη τους. Καλό;

Χρειάζεται, δηλαδή, να είναι αποδείξεις συμβατές με το σύστημα που δέχονται αυτοί ότι κάποιος συλλογισμός συνιστά απόδειξη.

Η κρίσιμη λεπτομέρεια

Να, όμως, τι σου προτείνω ακριβώς: να διορθώσεις το σύστημα που τους έμαθαν να σκέπτονται. Να το νικήσεις στο δικό του «γήπεδο». Έτσι, θα τους φύγει και ο τρόμος για τα μελλούμενα με το νέο σύστημα.

Εσύ, μάλλον δεν καταλαβαίνεις ότι σπρώχνεις μείζονα ανατροπή συστήματος: βάζεις πρώτα την ουσία, αυτοί βάζουν πρώτα τους κανόνες. Έχεις, εν τέλει, να καταρρίψεις τους κανόνες τους. Να βραχυκυκλώσεις την Επιστήμη. Δεν είναι εύκολο, αλλά γίνεται. Υπογράφω.

Φυσικά, όλα αυτά όχι μόνον με δικές σου προσπάθειες. Εσύ, κυρίως, θα χρειασθεί να πάψεις να ναρκοθετείς τις προσπάθειες πειθούς, με τις καταχρήσεις της συνταγής και του bullying.

Το κλειδί

Να στο πω κι από άλλη σκοπιά –σφαιρική.

Προωθείς –τρόπον τινά– προσπάθειες αλλαγής συστήματος στα πάντα, εκτός από το σύστημα πολιτικής διαλεκτικής. Ακόμη και ο Obama, στο συνέδριό τους το ’16, αναγνώρισε ως «κυριότερο λάθος της προεδρικής θητείας» του το ότι δεν κατάφερε να μειώσει (reduce) την πόλωση (polarization) και την ευτέλεια (meanness).

Αυτή η πόλωση και αυτή η ευτέλεια, ζουν και βασιλεύουν –το ξέρεις. Να, λοιπόν, κι ένα θέμα που συμφωνείτε! Αλλά δεν θα σου πω αυτό που θα πέταγα στα μούτρα του ανεκδιήγητου προκατόχου σου: «ναι, των άλλων».

«Είναι να απορείς»

Η ως άνω πρόβλεψή μου, αν δεν το πρόσεξες, είναι υπό την καλή προϋπόθεση: να τα έχεις πάει καλά. Να μην βρέξουν δηλαδή τα σύννεφα που όλο και μαυρίζουν και ψυχοπλακώνουν τους πάντες. Αδιάφορους και μη.

Κι όταν «το παίζεις καθυστέρηση», δεν είναι κι εύκολο να επισπεύσεις ό,ποτε το έχεις ανάγκη.  Σωστά;

Η Wall Street ζητάει αποτελέσματα, “Closure”. Και μη μου πεις ότι δεν στο είχα γράψει μια βδομάδα πριν. Η αγορά συμφώνησε. Θεαματικά και real time.

Όθεν,

θα σε ρωτήσω στη γλώσσα σου: “Did you get this job done dear Donald?”

Σου θυμίζω για ποια job μιλάμε: “the age of small thinking is over”.

Sincerely yours,

Kostas

20 Οκτωβρίου 2019

Κώστας Τζαναβάρας