Ποιός αργοπνίγει την Ελλάδα; (Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ φ.1788/21.4.2022)

ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΕΙ, στη σημερινή Ελλάδα, ένας ιδιότυπος πολιτικός διχασμός. Η ιδιοτυπία του, έγκειται ακριβώς στο ότι δεν είναι διχασμός μεταξύ πολιτικών κομμάτων. Όσο έντονα κι αν ερίζουν μεταξύ τους, η κύρια αντίθεση είναι προς ένα σημαντικό κομμάτι του λαού που δεν εκφράζεται κοινοβουλευτικά.

Αυτή η κύρια αντίθεση, εκφράσθηκε έντονα στην πανδημία κορωνοϊού. Θα προσπαθήσω να την αναδείξω παραδειγματικά, εμβαθύνοντας σε ένα ζήτημα που είχε θέσει ο παγκοσμίως επιφανέστερος Έλληνας ειδικός, ο Καθηγητής Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ Δρ. Ιωάννης Ιωαννίδης.

Είχε δηλώσει, λοιπόν, ήδη από τον Νοέμβριο του 2020 τα εξής: "Το λοκντάουν είναι καταστροφή. Είναι σαν ένας στρατηγός, βλέποντας ένα σμήνος από ακρίδες να καταφθάνει στην πόλη, να διατάζει το πυροβολικό του να βομβαρδίσει την πόλη. Θριαμβολογεί ότι διώξαμε τις ακρίδες, αλλά καταστράφηκε και η πόλη."

 

ΑΥΤΗ Η ΘΕΣΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, πολύ απλά, για άλλους είναι αυτονόητη και για άλλους ακατανόητη. Τουτέστιν: Οι μεν υποστηρίζουν ότι οι παράπλευρες συνέπειες των μέτρων εγκλεισμού είναι ανυπολόγιστες. Οι δε απορούν για ποιόν βομβαρδισμό και ποιά πόλη γίνεται λόγος, την ώρα που σώζονται ζωές από πανδημία λοίμωξης.

Αν θέλει κάποιος να τεκμηριώσει, προφανώς, χρειάζεται να βάλει ένα φρένο στην αντιπαράθεση, και -ψύχραιμος πιά- να στοιχειοθετήσει απαντήσεις σε εύλογα ερωτήματα.

Αυτό το φρένο, λοιπόν, δεν μπαίνει ποτέ, συνεχίζονται οι λογομαχίες αντί διαλόγου. Χωρίς καν να έχει διευκρινισθεί η διαφωνία. Και αργοπνίγονται οι ως άνω "μεν", η ψυχή της σημερινής Ελλάδας. Περί αυτού ακριβώς πρόκειται.

Δεν θα μείνω, όμως, σε γενικολογίες και αφορισμούς.

 

ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ, ήτοι: ως προς τις παράπλευρες συνέπειες, χρειάζεται να αποφύγουμε τις βιασύνες. Δεν θα βάλουμε πρώτα αριθμούς -θα βάλουμε πρώτα ερωτήματα. Από αυτά τα ερωτήματα, θα προκύψουν τα προς προσδιορισμό μεγέθη. Πρώτα μεγέθη, μετά ποσότητες.

Από τη μία, φυσικά, η Επιστήμη θα πρέπει να δώσει κάποιες πιό συγκεκριμένες εκτιμήσεις για το τί θα γινόταν χωρίς λοκντάουν. Δεν φθάνουν οι προφορικές απαντήσεις στα τηλεοπτικά παράθυρα. Και έχει καταγραφεί, πλέον, η κατάληξη του σουηδικού "πειράματος".

Από την άλλη, όμως, τίθενται ερωτήματα πιό ανεξερεύνητα.

 

ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΕΊΜΑΣΤΕ ΣΟΒΑΡΟΊ, το κύριο ανεξερεύνητο ερώτημα είναι ένα: ποιές οι συνέπειες των μέτρων εγκλεισμού για τη νέα γενιά; Ποιές οι επιπτώσεις στον ψυχισμό τους, στο ανοσοποιητικό τους, στην ανάπτυξή τους, στην κοινωνικότητά τους; Δεν έχει τέλος ο κατάλογος των ΠΙΘΑΝΩΝ επιπτώσεων. Προς εξέταση -εννοείται.

Η Επιστήμη που έχει τηλεοπτικό χρόνο στη διάθεσή της, λοιπόν, δεν φαίνεται να βιάζεται. Εν καιρώ, θα υπάρξουν μελέτες. Τώρα δεν έχουμε data...

Η Επιστήμη που δ-ε-ν έχει τηλεοπτικό χρόνο στη διάθεσή της, δεν φαίνεται να έχει βρει τρόπο. Ποιός θα πεισθεί με εκτιμήσεις a priori, όταν η δημοφιλία είναι με το a posteriori; Πώς να εξηγήσει κανείς ότι η Σουηδία δεν έπαιξε ζάρια; ότι βασίσθηκε σε προσεκτικούς συλλογισμούς.

 

ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΕΊΜΑΣΤΕ ΑΠΟΣΤΟΜΩΤΙΚΟΙ, δεν φθάνει να συμπληρώσουμε τον ατέλειωτο κατάλογο ΠΙΘΑΝΩΝ επιπτώσεων του λοκντάουν. Ακόμη και αν υπάρξουν εκ των υστέρων αποστομωτικές μελέτες, δεν φθάνουν. Ο προπαγανδιστικός μηχανισμός θα "κάψει" με άνεση το οποιοδήποτε συνταρακτικό. Θα το κρύψει πίσω από κάτι καθηλωτικό -κάποιο φόνο π.χ.

Αποστομωτικό, αντιθέτως, είναι να υποδείξουμε χειροπιαστά επιχειρήματα εδώ και τώρα. Επιχειρήματα όχι επί των απαντήσεων αλλά επί των ερωτήσεων. Αποστομωτικό είναι όχι να δώσουμε άλλες απαντήσεις, αλλά να εξορύξουμε την ψυχρή αλήθεια: δεν είναι κατανοητές οι ερωτήσεις.

 

Ο ΑΡΓΟΣ ΠΝΙΓΜΟΣ, αναδεικνύεται και πάλι από τον Δρα Ι.Ιωαννίδη. Ένα χρόνο μετά την ως άνω δήλωσή του, του έστειλα email με θέμα: "Οι ακρίδες ξανάρχονται". Φθινόπωρο του '21 πιά, φαινόταν το επερχόμενο νέο κύμα.

Η απάντησή του, έχει πολλαπλή σημασία, αλλά και δύο διαφορετικές αναγνώσεις: "Τι να πω; Ελπίζω οι ακρίδες να μας λυπηθούν γιατί εμείς δεν δείχνουμε οίκτο για τους εαυτούς μας."

Κατέληγε χαρακτηριστικά: "Υπάρχουν τόσα πολλά που θα μπορούσαν να είχαν γίνει καλύτερα".

 

Διμηνιό 18 Απριλίου 2022

 

Κώστας Τζαναβάρας

σύμβουλος μηχανικός - συγγραφέας

Χωρίς πνευματική αναγέννηση, πού πάμε; (Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ φ.1787/14.4.22)

ΣΕΡΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΑ, στα κοινωνικά δίκτυα, το γνωστό θέμα των αεροψεκασμών. Και το αναφέρω δημοσίως, ως παράδειγμα, ομολογώντας ότι δεν γνωρίζω την αλήθεια. Δεν ξέρω, δηλαδή, γιατί κάποιες ημέρες βλέπουμε τόσο πολλές "ουρές" στον ουρανό μας. Προσφάτως, μάλιστα, διάβαζα ότι διακρίνονται εύκολα από τις τακτικές πτήσεις, όπως και ότι κινούνται κυρίως εκτός αεροδιαδρόμων.

Η λύση, λέω, είναι απλή: να διαχωρίσουμε τις παρατηρήσεις μας. Άλλο τακτικές, άλλο έκτακτες πτήσεις. Ρώτησα, λοιπόν, το εξής διεξοδικό: τις ημέρες όπου παρατηρούνται οι ουρές, τα αεροπλάνα που εκτελούν τακτικά δρομολόγια, αφήνουν ουρές;

Βεβαίως, υπάρχουν μόνον τρεις απαντήσεις: [1] Ναι, όλα. [2] Όχι, κανένα. [3] Άλλα ναι, άλλα όχι. Και, καθώς δεν είναι δυνατόν να αεροψεκάζουν τα επιβατικά αεροπλάνα, τα συμπεράσματα είναι αντιστοίχως αναπόδραστα. Σωστά;

 

ΤΟ ΕΔΩ ΘΕΜΑ, πάντως δ-ε-ν είναι οι αεροψεκασμοί. Είναι ο τρόπος που σκεπτόμαστε, τα κίνητρα της σκέψης μας, ο προσανατολισμός της. Είναι και η δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων κατά περίπτωση. Η μέθοδος.

Στην ως άνω περίπτωση [1], λόγου χάριν, το αντίστοιχο συμπέρασμα είναι απόλυτο: πρόκειται για ζήτημα ατμοσφαιρικών συνθηκών.-

Με απλό τρόπο, επομένως, αντιλαμβάνεται κανείς αν ο συνομιλητής του ενδιαφέρεται για την αλήθεια. Ή, αν δίνει προτεραιότητα στο συμπέρασμα που επιθυμεί, στον καβγά, στην αντιπαράθεση.

Με απλό τρόπο, επίσης, αντιλαμβάνεται κανείς αν ο συνομιλητής του μπορεί να διαχωρίσει ενδεχόμενα. Αν π.χ. μπορεί να διαχωρίσει τις ως άνω περιπτώσεις [1], [2] και [3], να παρατηρήσει αναλόγως, ώστε να σχηματίσει συνολικά βάσιμη άποψη.

 

ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΡΟΠΟ, μπορούμε να ελέγξουμε εαυτούς. Τουτέστιν: Να ελέγξουμε αν η σκέψη μας είναι ελεύθερη, ταγμένη στην αναζήτηση της αλήθειας. Ή, αν απλώς λειτουργούμε ως οπαδοί της μιάς ή της άλλης άποψης. Μαζί, ελέγχουμε απλά αν ένας βάσιμος συλλογισμός είναι σε θέση να μας αλλάξει άποψη, στάση και συμπεριφορά.

Στο παράδειγμα: άραγε, μπορούμε να ξανασκεφθούμε από μηδενική βάση το αν γίνονται αεροψεκασμοί; Μπορούμε να σκεφθούμε με ενδεχόμενα; Μπορούμε να σκεφθούμε μεθοδικά;

 

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΡΙΑ από την πραγματικότητα η διαπίστωση ότι -ατυχώς!- η φιλαλήθεια, στις μέρες μας, δεν είναι στη μόδα. Το ίδιο και ο ορθολογισμός, η μεθοδική σκέψη. Και είναι τέτοιος ο εθισμός, ώστε η προπαγάνδα, η διασπορά χονδροειδών ψεμάτων δηλαδή, δεν συναντά παρά αμελητέα εμπόδια. Δεν υπάρχει η κοινωνική απαξία για τον "ψεύτη βοσκό", κατά τον γνωστό μύθο του Αισώπου.

Σε κάθε πόλεμο, έχουμε τα ίδια πάνω-κάτω ψέματα, από τους ίδιους μηχανισμούς.

Η ίδια "Βαβέλ" και στην πανδημία, ακόμη και σε επιστημονικούς κύκλους. Ακόμη και σε κύκλους επιστημόνων που λίγο-πολύ συμφωνούν μεταξύ τους.

 

ΤΟ ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΠΕΡΑΝΟΥΜΕ, εν τέλει, ως προς το ουκρανικό ή την πανδημία, είναι απλώς μία πολιτική συζήτηση. Το πώς θα σκεπτόμαστε, όμως, δ-ε-ν είναι πολιτική συζήτηση. Θα είναι πνευματική αναγέννηση.

 

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ! ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!

 

 

Διμηνιό 9 Απριλίου 2022

 

Κώστας Τζαναβάρας

σύμβουλος μηχανικός - συγγραφέας

 

 

 

 

Πούτιν - Biden 1-0 (Άρθρο για το Jenny's World)

Από τις 14 Φεβρουαρίου, πριν καν αρχίσουν δυναμικές ενέργειες (τουτέστιν: πόλεμος) στην Ουκρανία, είχα χαρακτηρίσει το θέμα με σκακιστικούς όρους: "Το γκαμπί του Δνείπερου" ήταν ο τίτλος του σύντομου άρθρου στο φιλόξενο Jenny's World. "Το αντιγκαμπί του Βόλγα", ακολούθησε στις 27.

Κάτι παραπάνω από ένα μήνα μετά, θα έλεγε κανείς πως είναι καιρός να "κάνουμε ταμείο". Πώς πήγε η παρτίδα, πώς πήγαν οι προβλέψεις... Είναι ανώφελο, όμως, να ψάχνει κανείς για λεπτομέρειες. Η γενική εικόνα είναι ξεκάθαρη.

 

Εν ολίγοις: ο Πούτιν έκανε καλοϋπολογισμένες κινήσεις, η Δύση ήταν των σκληρών κυρώσεων. Μετά από τόσες σκληρές κυρώσεις, ο τιμωρημένος επιβάλλει να πουλάει πετρέλαιο σε ρούβλια και μόνον. Αξιοποιεί ψυχρά το πλεονέκτημα που του δίνει η ανάγκη του "μη φιλικού" πελάτη.

Απλή ερώτηση: τί αποτέλεσμα είχαν οι σκληρές κυρώσεις; Πού είναι οι συντριπτικές επιπτώσεις στη Ρωσία και την Οικονομία της που μας έλεγαν αυτοί που τις επέβαλαν;

Άλλη: γιατί τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου των ΗΠΑ άργησαν τόσο πολύ να απελευθερωθούν;

Τελευταία: ποιός πλήγηκε περισσότερο από τις κυρώσεις και την καθυστέρηση;

 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η παρτίδα έληξε με Ρώσο νικητή. Ο Δυτικός αντίπαλος δεν κατάλαβε καν ότι το παιχνίδι είναι σκάκι, κι εγκατέλειψε πετώντας λευκή πετσέτα στο παρκέ με τις κορίνες. Δεν κατέληξε ούτε στο τί νομίζει ότι παίχθηκε: μποξ; μπάσκετ; ή μήπως ρυθμική γυμναστική;

Εξ ου και δεν έχει καταλάβει ακόμη ότι η παρτίδα έληξε.

Το ματς, όμως, δεν έληξε. Έχει κι άλλες παρτίδες. Στην πρώτη παρτίδα, φάνηκαν πολλά -κυρίως σε συμμαχίες και ριγμένους.

 

Φάνηκε και η κατάσταση στα μυαλά ορισμένων. Θα επιμείνουν;

 

Διμηνιό 3 Απριλίου 2022

 

Κώστας Τζαναβάρας

σύμβουλος μηχανικός - συγγραφέας