Το βορειοκορεατικό και ο homo adiaforus

Ο σοφός κινέζικος λαός, έχει κάνει παροιμία την εξής απλή ερώτηση ειλικρινούς ενδιαφέροντος: «πώς μπορεί η κότα να καταλάβει, πώς σκέπτεται η πάπια;»

Αν κάποιος, λοιπόν, ενδιαφέρεται να καταλάβει πώς φθάσαμε στην ενέργεια του Προέδρου Trump να διακόψει ξαφνικά τις συνομιλίες του με τον Βορειοκορεάτη Κιμ Τζονγκ-ουν στο Ανόϊ του Βιετνάμ, χρειάζεται να προσέξει αυτό το κρίσιμο σημείο: την ασυμβατότητα τρόπων σκέψεως. Και μάλιστα σε δύο μέτωπα.

Το πρώτο μέτωπο, το βασικό, είναι μεταξύ Αμερικής και Βόρειας Κορέας. Και πάει καλά. Τα πράγματα μπλέκονται, από το άλλο μέτωπο, μεταξύ Trump και homo adiaforus [σε μπασταρδεμένα Λατινικά ο εύγλωττος αυτοσχέδιος όρος].

Αν τα πάρουμε και τα δύο μέτωπα μαζί, όμως, και από την αρχή της θητείας Trump, μπορούμε να καταλάβουμε καλύτερα και τα γεγονότα και τα επερχόμενα. Αρκεί να μη χαθούμε σε λεπτομέρειες και ψευδαισθήσεις.

Μπελάς, ναι. Πώς, όμως, μπορεί να καταλάβει κανείς τα τωρινά, όταν δεν έχει καταλάβει επαρκώς τα προηγούμενα;

1.      Διαβάθμιση

Ο Πρόεδρος Obama, το Νοέμβρη του ’16, ρωτήθηκε, από τον τότε νεοεκλεγμένο διάδοχό του, ποιό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στο εξωτερικό. Ο Πρόεδρος Trump, έχει επανειλημμένως αναφέρει δημοσίως, χωρίς να διαψευσθεί ποτέ, την χαρακτηριστική απάντηση: “By far, North Korea” (μακράν, η Βόρεια Κορέα).

2.      Ανατίναξη

Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, το Σεπτέμβρη του ’17, κι ενώ η Βόρεια Κορέα προκαλούσε με εκτοξεύσεις πυραύλων, ο Πρόεδρος Trump διετύπωνε βαριά απειλή πολέμου κατά της Βόρειας Κορέας. Και από το βήμα –μάλιστα– της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Άλλοι έβλεπαν παγκόσμια σύρραξη. Και άλλοι έβλεπαν απλώς «εκσκαφές με εκρηκτικά» στο Δρόμο της Ειρήνης. Και «Σε αγγλόφωνη επαναστατική φρασεολογία: make business, not war.»

Για περισσότερα: «Η λεωφόρος Trump για την παγκόσμια συγκατάβαση» (25.9.17 –Φ.τ.Κ. φ.1566/19.10.17).

3.      Ενατένιση

Λίγο αργότερα, διατυπωνόταν και το ερώτημα: «Γιατί όχι και η Βόρεια Κορέα στον “δρόμο” της Κίνας;»

Για περισσότερα: «Τί συμβαίνει με την Β.Κορέα;» (1.10.17 –Φ.τ.Κ. φ.1568/2.11.17).

4.      Φιλοσοφία

Δύο μήνες μετά, ο Πρόεδρος Trump μιλούσε στην Εθνοσυνέλευση της Νότιας Κορέας στη Σεούλ. Έκανε ανατριχιαστική ανασκόπηση του χρονίζοντος ζητήματος, αλλά και έδειχνε βαθυστόχαστη αντίληψη του τρόπου σκέψεως της άλλης πλευράς: «Όσο πιο επιτυχημένη γίνεται η Νότια Κορέα, τόσο πιό επιτυχημένα κακοπιστώνετε (discredit) την σκοτεινή φαντασία στην καρδιά του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας».

Στην ίδια περιοδεία, εξασφάλιζε την πλήρη σύμπλευση της Κίνας. Η βαθιά συναντίληψη μεταξύ των Προέδρων των δύο ισχυροτέρων κρατών του κόσμου, γινόταν χειροπιαστή πραγματικότητα.

Για περισσότερα: Η περιοδεία που άλλαξε τον πλανήτη (12.11.17 –Φ.τ.Κ. φ.1571/23.11.17).

5.      Προειδοποίηση

Στο ίδιο διορατικό[;] άρθρο, είχε επισημανθεί: «Παρόλα αυτά, όμως, δύσκολα θα βρισκόταν κάποιος που να μπορεί να τον βοηθήσει να τα βγάλει πέρα με το πολιτικό κατεστημένο, τον τύπο-ρύπο και τις μεθοδευμένες υστερικές αντιδράσεις στην πατρίδα του».

6.      Προώθηση

Πάντως, κατά το γνωστό «έξω πάμε καλά», τα πράγματα μπήκαν σε καλό δρόμο. Η πρωτάκουστη απειλή πολέμου, σε συνδυασμό με τη βαθυστόχαστη πολιτική πράξη, είχε χειροπιαστά αποτελέσματα: η Βόρεια Κορέα λογικεύτηκε.

Επέστρεψε αιχμαλώτους, σταμάτησε έρευνες και δοκιμές, κάθισε φρόνιμα-φρόνιμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Κι ενώ συνεχίζει να υφίσταται τις πιο σκληρές κυρώσεις.

Και υπάρχει κάτι εξόχως σημαντικό, που δεν έχει κερδίσει την προσοχή πολλών: Trump και Κιμ, μοιράζονται πλέον το ίδιο όραμα για την Βόρεια Κορέα.

7.      Ανατροπή

Όλοι, λοιπόν, περίμεναν συμφωνία στο Ανόϊ. Εκτός, φυσικά, από όσους είχαν προσέξει ότι ο Πρόεδρος Trump είχε προϊδεάσει σαφέστατα, και από το πιο επίσημο βήμα.

Τουτέστιν: Στην πρόσφατη ομιλία του στο Κογκρέσο (“State of the Union”), είχε πει: “It just doesn’t work that way!” (σε ελεύθερη απόδοση: δεν δουλεύει έτσι το πράγμα).

Αναφερόμενος επί λέξει σε “ridiculous partisan investigations” (γελοίες κομματικές έρευνες), εξηγούσε –το λέω με δικά μου λόγια– ότι δεν γίνεται να βγάζει το φίδι από την τρύπα, την ώρα που τον στοχοποιούν τυφλά. Και, το διήμερο που ήταν στο Βιετνάμ, όπως αναμενόταν, πρώτο θέμα στη χώρα του ήταν μία τέτοια «έρευνα».

8.      Παράλειψη

Εκτός των άλλων, δεν πήρε το αυτί κανενός κάποια αντίδραση από την πλευρά του ως άνω “by far”. Μία σκέτη υπόμνηση της σοβαρότητας του θέματος, θα έβαζε πολλούς “nevertrumpers” στη θέση που αρμόζει.

Πόσο μάλλον, που ο περί ου –αυτοβούλως και δημοσίως– έχει αναγνωρίσει ως μεγαλύτερο λάθος της θητείας του ότι δεν μπόρεσε να κάνει κάτι απέναντι στην πόλωση (polarization) και την ευτέλεια (meanness). Σωστά;

9.      Συμπτώσεις

Αν έχει κάποια σημασία, την Κυριακή 24.2, πριν από τη συνάντηση του Ανόϊ, οι τακτικοί διαδικτυακοί φίλοι του υπογράφοντος, διάβαζαν μεταξύ άλλων και τα εξής:

«Η ερώτηση είναι σκληρή: τι εύχεται ο Ευρωπαίος; Αν εύχεται να πάνε όλα καλά, και πάνε, θα πανηγυρίζει στις 28 τρέχοντος; Αν εύχεται να στραβώσει το πράγμα, είναι έτοιμος για ένα ακόμη καπρίτσιο του πλανητάρχη;»

Για περισσότερα: Μέχρι πού θα φθάσει ο λήθαργος της Ευρώπης; (24.2.19 –Φ.τ.Κ. φ.1635/28.2.19).

Καλοπροαίρετα, μάλιστα, έγινε το σχόλιο: «πρόεδρε κάνε το καλό, και ρίχτο στο γιαλό». Παραταύτα, φευ!, στράβωσε το πράγμα την Πέμπτη, την ίδια ακριβώς ώρα που τυπωνόταν η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ, στο τυπογραφείο της εταιρείας «ΚΑΤΑΓΡΑΜΜΑ»…..

10.  Διερεύνηση

Επιστρέφοντας στην ουσία, ας σκεφθούμε το εξής απλό: τι συνέχεια θα είχε μία απλώς καλή συμφωνία; Θα έβλεπε κανείς το ποτήρι μισογεμάτο; Ή μήπως όλοι θα ασχολούνταν με τις παραχωρήσεις;

«Ούτε λόγος», η απάντηση. Όλοι θα ξεχνούσαν ότι η άλλη πλευρά έχει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων πυρηνικά όπλα. Αυτό, μάλιστα, δείχνει να το έχουν ξεχάσει αμέσως ενδιαφερόμενοι. Ο Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Άμπε, ο Πρόεδρος της Νότιας Κορέας Μουν, λόγου χάριν, συμπαραστάθηκαν; Εμπράκτως;

Στο τέλος, αναπόφευκτα, η συμφωνία θα ναυαγούσε. Είναι βέβαιο. Όχι;

11.  Συμπέρασμα

Περιέργως, όλα αυτά, ελάχιστους οδηγούν στο συμπέρασμα ότι όλο και κάτι σκαμπάζει από διαπραγματεύσεις ο πλανητάρχης, ότι όλο και κάποιο δίκιο έχει. Εξ ου και οι διάφορες κριτικές του καναπέ.

Αποδεικνύεται ότι, όταν ο Trump έλεγε «δεν δουλεύει έτσι το πράγμα», εννοούσε δεν δουλεύει, όχι «δεν το κάνω». Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, προκύπτει το μήνυμα αναπόδραστο: το τσάμπα πέθανε. Το υπαγορεύει η δυναμική των περιστάσεων, και κανείς άλλος. Μαζί, και η δύουσα δυναμική των χρηματιστηριακών δεικτών.

12.  Επιμύθιον

Ο homo adiaforus, όμως, όλα αυτά τα ακούει βερεσέ. Ενδιαφέρεται αποκλειστικά για το συμφεροντάκι του. Ούτε καν για το συμφέρον του. Ποιά Ειρήνη; Ψέματα;

Στο ίδιο πνεύμα, η τρέχουσα πολιτική, προσχωρεί πλέον σε γνωστό παλιό απόφθεγμα, ολίγον τροποποιημένο: στου κουφού την πόρτα, πάρτην πόρτα και φύγε.

Σε τι να ελπίζουμε; Μια ίσως καλή ιδέα, είναι να ανακαλυφθεί αρμοδίως ότι και άλλες «πάπιες» έχουν «σκοτεινή φαντασία»…  

Κόρινθος 10 Μαρτίου 2019

Κώστας Τζαναβάρας