Η βλακοκρατία κι εμείς

Βλακοκρατία είναι η επικράτηση των βλακών στον δημόσιο βίο, και ιδιαίτερα στην πολιτική. Βλάκας χαρακτηρίζεται κάποιος που έχει εμφανές πρόβλημα στην λειτουργία της σκέψης του. Έχει πρόβλημα δηλαδή στο ΠΩΣ σκέπτεται. Άλλο θέμα το ΤΙ σκέπτεται, η άποψή του.

Δεν μιλάμε, όμως, για κάποιο λεπτεπίλεπτο θέμα υψηλής Φιλοσοφίας. Πρόκειται πλέον για εξόφθαλμο πρόβλημα, και σε παγκόσμια κλίμακα. Δεν είναι πια προνόμιο της χώρας μας π.χ. οι πολιτικοί που αδυνατούν να αντιληφθούν τις εμφανείς συνέπειες των επιλογών τους. Ή, των επιλογών αυτών που «κουνούν τα νήματα» πίσω τους –το ίδιο κάνει.

Είναι καιρός να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Η βλακεία έχει ασύλληπτες διαστάσεις στον σημερινό κόσμο. Η βλακεία δεν είναι λάθος πιά –είναι άποψη. Καθιερωμένη και φιλοσοφικά, ως «μεταμοντερνισμός». Είναι άποψη η διαστροφή του νοήματος των λέξεων. Είναι άποψη, και μάλιστα δημοφιλέστατη, η πνευματική οκνηρία, η προχειρολογία. Είναι άποψη η διαστροφή του νοήματος της ίδιας της ζωής.

Και δεν υπάρχει καταφύγιο, όσο κι αν κλειστεί κανείς στον εαυτό του.

Πρόκειται σαφώς για φαινόμενο κοσμοϊστορικών διαστάσεων.

Καιρός, όμως, και για να καλοσκεφθούμε την προεκλογική διακήρυξη Trump (13.10.16): «Αυτή είναι η στιγμή της αναμέτρησής μας ως κοινωνίας, και ως πολιτισμού ακόμη». Μιλούσε ακριβώς για το «διεφθαρμένο (corrupt) πολιτικό κατεστημένο» και τα «ανέντιμα μέσα ενημέρωσης» (crooked media). Μία «μηχανή χωρίς ψυχή».

Συμπληρώνεται πλέον ένας χρόνος, και συμπληρώνει 9 μήνες προεδρική θητεία. Ο λυσσαλέος πόλεμος των media, που τότε τον είχε φέρει «στο αμήν», συνεχίζεται αμείωτος. Ξεπερνούν κάθε όριο ασυδοσίας, καθώς δεν υπάρχει προηγούμενο στον απίστευτο συνδυασμό που ζούμε:  τόσο καραμπινάτη ασυδοσία ψεύτικων ειδήσεων και εναντίον Προέδρου της Αμερικής.

Ας καλοσκεφθούμε και την αυτοπαρουσίασή του, στον ίδιο ιστορικό λόγο: ένας insider. Ένας προνομιούχος του συστήματος, δηλαδή, που θέλει να το αλλάξει. Αυτό κι αν είναι ακατανόητο για τους περισσότερους…

Αλλά, καθώς –με άνεση πλέον– έκανε λόγο για «ηρεμία πριν την καταιγίδα», να πάμε καλύτερα σε κάτι πιο συγκεκριμένο.

Αίφνης, η αμερικάνικη CIA ανακάλυψε ότι «Ο Κιμ δεν είναι τρελός» (CNN 6.10.17). «Οι ενέργειες του Κιμ δεν είναι αυτές ενός μανιακού προβοκάτορα αλλά ενός «ορθολογικού δράστη» (rational actor) που υποκινείται από σαφείς, μακροπρόθεσμους στόχους που περιστρέφονται γύρω από την εξασφάλιση της επιβίωσης του καθεστώτος».

Κατάλαβαν, δηλαδή, τα περί τον «φάκελο Παπαδόπουλου» του άρθρου «Τί συμβαίνει με την Β.Κορέα;» της προηγούμενης Κυριακής. Ότι, εν ολίγοις, «Η δυναστεία κρατάει γερά τα ηνία της χώρας, έχοντας ως προπαγανδιστικό ατού και τα «μαθήματα» στους αμερικανούς».

Αν την δούμε γενικά, πρόκειται για νέα αντίληψη περί το καυτό και χρόνιο πρόβλημα Κιμ. Είναι άλλο να τον βλέπει κανείς σαν επιθετικό διεθνή ταραξία και άλλο σαν κουτοπόνηρο εσωστρεφή δικτάτορα. Και υπό την νέα αντίληψη, αλλάζει εκ βάθρων όλη η στρατηγική για την αντιμετώπισή του. Μαζί, αλλάζει και το δέον γενέσθαι με τα πυρηνικά του όπλα.

Ακόμη πιο γενικά, σε θεωρητικό πια επίπεδο, αναδεικνύεται η σημασία της σωστής διάγνωσης στην λύση ενός προβλήματος. Και είναι ό,τι πιο απεχθές στον συνήθη βλάκα η αναζήτηση της απώτερης αιτίας. Δεν βλέπει λόγο να κουράσει το μυαλό του. Δεν διανοείται καν ότι δυό-τρεις λέξεις, αν –αν!– αποδεικνύονται σωστές και καίριες, είναι πολύ πιο αποτελεσματικές από πάμπολλες εργώδεις πράξεις. Πράξεις μεν, αλλά χωρίς πυξίδα.

Αλλά αξίζει να δούμε λίγο πιο προσεκτικά πώς οι ακριβοπληρωμένοι φωστήρες, όλως περιχαρείς, έσπευσαν –το λες και σύμπτωση– να δώσουν στον Κιμ εξιτήριο από το τρελάδικο. Σωστά;

Πρώτον, μήπως όλο αυτό το πολεμοχαρές ταρατατζούμ, και επί δεκαετίες, δεν είναι και το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο; Μήπως πρόκειται ακριβώς για το σύνδρομο του βλάκα ειδικού; Που διαπρέπει σε αυτό που εντοπίζει την προσοχή του, αλλά στα υπόλοιπα…

Και, δεύτερον, μήπως να προσέξουμε τι απέδειξε περίτρανα το stress test που προέκυψε με την γνωστή προεδρική απειλή για «ολική καταστροφή» της Β.Κορέας; Μήπως οι βορειοκορεατικές αντιδράσεις συνιστούν ακριβώς παραλήρημα παρανοϊκού; Μήπως θα είναι λάθος, και δυνητικά μοιραίο, το να θεωρηθεί ο Κιμ ως "rational actor" και σε αυτά που δ-ε-ν περιμένει;

«Εμείς», από την άλλη πλευρά, εδώ στη χώρα μας, είμαστε ακόμη στο «Κάτσε να δούμε». Ειδικά οι εδώ αναγνώστες, κατά την έκφραση του αείμνηστου Δ.Ν.Μαρωνίτη για τον Τρωικό πόλεμο, από τα αναπαυτικά «θεϊκά θεωρεία». Όχι;

Εγκλωβισμένοι στη διαχείριση της μιζέριας, αλλά με επαναστατικό σαρκασμό, θα καυτηριάσουμε τις «φόλες» που θα μας πετάξει από την Washington (17.10) ο εκλεκτός της εγχώριας βλακοκρατίας.

Μέχρι να μάθουμε να ξεχωρίζουμε.

Κόρινθος 8 Οκτωβρίου 2017

Κώστας Τζαναβάρας