Συστάσεις για νέα ανάγνωση των Ομηρικών Επών

Φίλη/Φίλε,

Αν το άρθρο «Σκότωσε κανείς τον Όμηρο ;» σε κάνει τουλάχιστον να σκέπτεσαι να διαβάσεις – ή να ξαναδιαβάσεις – Όμηρο, «το απόλυτο εγχειρίδιο μάχης του ξεχωριστού Έλληνα» δηλαδή, έχω να σου συστήσω :

1.      Πρόκειται σαφώς για επένδυση. Ίσως χρειασθεί μια μικρή δαπάνη για αντίτυπα, αλλά κυρίως έχεις να αποφασίσεις αν θα επενδύσεις τον χρόνο σου. Θα σταθμίσεις, φυσικά, και τι έχεις να κερδίσεις. Όλα αυτά, κόντρα στο διάχυτο κλίμα βιασύνης, αναβλητικότητας, παραίτησης και πνευματικής οκνηρίας.

2.      Σε κάθε περίπτωση, το ελάχιστο είναι ένα απλό διάβασμα, που χρειάζεται περίπου 50-70 ώρες συνολικά. Ένα πλήρες διάβασμα είναι «το ήμισυ του παντός». Αλλά όσο κι αν έχεις συνηθίσει να διαβάζεις στην οθόνη, ο Όμηρος διαβάζεται μόνον σε χαρτί και με ησυχία. Είμαι κατηγορηματικός.

3.      Το ζητούμενο, αν το αποφασίσεις, είναι να επικοινωνήσεις προσωπικά με ένα αξεπέραστο ποίημα. Καλά θα κάνεις, λοιπόν, να βάλεις στην άκρη οποιεσδήποτε παρουσιάσεις ή περιλήψεις. Μόνον με την άμεση επικοινωνία – τουλάχιστον στην πρώτη φάση – προκύπτει νέα ανάγνωση. Πολύτιμη στην κρίση.

4.      Αν δεν είσαι από τους λίγους που μπορούν να διαβάσουν το πρωτότυπο, θα χρειασθεί να διαλέξεις μετάφραση. Συνιστώ ως εξαιρετικά «ατμοσφαιρική» την μετάφραση του Νίκου Καζαντζάκη. Πάρα τις κάποιες επί μέρους αποτυχίες του, έχει σημασία που ο ίδιος είναι εμφανώς ένας «Οδυσσέας».

5.      Αν «κατεβάσεις» Καζαντζάκη από το internet, ώστε να εκτυπώσεις αντίγραφο (σύνολο 15 ευρώ χοντρικά σε καταστήματα), τσέκαρε αν είναι σωστός ο τονισμός. Κυκλοφορεί .pdf που έχει λάθος πάμπολλους τονισμούς και «σκοτώνει» τον ρυθμό.

6.      Γενικά, έχε υπ’ όψιν σου ότι ο Όμηρος απευθύνεται σε ευφυείς ανθρώπους, και έχει σκοπό να τους πληροφορήσει και να τους «ανεβάσει». Μην δίνεις σημασία σε ανοησίες για ιστορικές επιβεβαιώσεις. Είναι απλώς αφορμές του διδακτικού μύθου, για να διδάξει όχι τι πρέπει να κάνουμε αλλά τι κάνουμε.

7.      Επίσης, έχε υπ’ όψιν σου ότι ο Όμηρος αισθάνθηκε την ανάγκη να περάσει μηνύματα με ιδιαίτερα καλυμμένο τρόπο. Όπως λέγεται χαρακτηριστικά, «κάτω από την μύτη της εξουσίας». Γι αυτό, χρειάζεται λίγο να βρεις τους κώδικές του.

8.      Είναι απλό να εντοπίσει κανείς ότι βασικά μηνύματα «περνάνε» ως συμφραζόμενα στα εκάστοτε κυρίως διαδραματιζόμενα. Χρειάζεται, συνεπώς, κάποιου είδους αποεντοπισμός της προσοχής. Να διαβάζεις και αυτό που δεν περιμένεις να διαβάσεις δηλαδή. Ο Όμηρος είναι μαιτρ στον εμπαιγμό αυτών που χάνονται στις λεπτομέρειες, ενώ παραγνωρίζουν τις σημαντικές …

9.      Για την αποκωδικοποίηση, το μυστικό είναι στις συγκρίσεις. Κυρίως συγκρίσεις λόγων και έργων, αλλά και διηγήσεων, συμπεριφορών, περιστάσεων, μεταβολών, προόδου κ.λ.π. Ο Όμηρος απευθύνεται στην κρίση του αναγνώστη του, και την καλλιεργεί αβίαστα.

10.  Για την πλήρη επικοινωνία με το έργο, απαιτείται να εξοικειωθούμε με ολόκληρο το δίδυμο ποίημα – Ιλιάδα και Οδύσσεια. Αλλιώς, πολλά αποσπάσματα είναι κάπως ξεκάρφωτα. Μόνον με ευρεία θέαση είναι εφικτές υψηλότερες συγκρίσεις, και ιδιαίτερα η επισήμανση παραλείψεων «με νόημα».

11.  Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι μία ανασυναρμολόγηση θεμάτων που σε ενδιαφέρουν ιδιαίτερα. Για να βρεις π.χ. τι έγινε με τον Δούρειο Ίππο, ή για το μυστήριο με τον Αντίλοχο, χρειάζεται να μαζέψεις αναφορές. Διάσπαρτες, στα πιο απίθανα σημεία. Το ίδιο, και αν θέλεις να σχηματίσεις το προσωπικό «προφίλ» κάποιου ήρωα. Ψάξε και με το .pdf

12.  Κομβικό θέμα για την κατανόηση – πάντα κατά την γνώμη μου – είναι η απομυθοποίηση των πανταχού παρόντων θεών του Ολύμπου. Ο Δίας π.χ. δηλώνει επανειλημμένως ανήμπορος να αλλάξει την Μοίρα. Αλλά, μήπως «φωτρογραφίζει» την Νέμεση ;

Εν τέλει, ο αποτελεσματικός μελετητής του Ομήρου, έχει την ευκαιρία να εξοικειωθεί με την λέξη-κλειδί : μήτις. Και έτσι, με την μελετημένη δράση δηλαδή, να ανανεώσει, να ανασυγκροτήσει και να αναβαθμίσει το ελληνικό DNA του, ιδιαίτερα ως προς την φιλοσοφία ζωής, την παιδαγωγική αντίληψη, και την ενόραση πολύπλοκων θεμάτων.

Ιδιαίτερα το τελευταίο, στην εποχή του παγκοσμιοποιημένου χάους, είναι αυτό που λέμε «ψιλοπράγματα».

Κόρινθος 29 Ιουνίου 2017

Κώστας Τζαναβάρας

Σκότωσε κανείς τον Όμηρο ;

Η ως άνω απορία συνιστά δέουσα απάντηση στην ερώτηση «Ποιος σκότωσε τον Όμηρο ;» των αμερικανών καθηγητών κλασσικών σπουδών V.D.Hanson και J.Heath. Στο ομώνυμο βιβλίο τους (Κάκτος 1999) έθεσαν μεν ως διευκρινιστικό υπότιτλο «Ο Θάνατος της Κλασικής Παιδείας και η Αποκατάσταση της Ελληνικής Σοφίας», αλλά η σύγχυση δεν κρύβεται.

Το θέμα έχει ξεχασθεί. Αθόρυβα, όμως, γίνεται όλο και πιο επίκαιρο, στις συνθήκες της σοβούσας κρίσης, όχι μόνον ελληνικής. Άλλωστε και το βιβλίο ήταν μία αγωνιώδης έκκληση, υπό την έννοια ότι «το να σκεφτόμαστε και να ενεργούμε σαν Έλληνες θα μπορούσε να θέσει τέρμα σε μεγάλο μέρος της σημερινής μας παραφροσύνης».

Οι συγγραφείς έδιναν έμφαση στην προσμονή ενός «νέου Ομήρου». Έγραφαν : «οι Σκοτεινοί Αιώνες των Ελληνικών, έστω μετά από δεκαετίες παλινδρομήσεων, θα δώσουν τη θέση τους στην εποχή των παιδιών μας σε ένα νέο Όμηρο. Από εκείνο το χάος θα αναδυθεί ένας νέος Έλληνας, ένας Όμηρος που δεν θα αποτελεί μέρος μυκηναϊκού ανακτόρου, αλλά θα είναι προσιτός στον καθένα και ιδιοκτησία όλων, πιο κοντά στο πνεύμα της ελληνικής πόλεως. Θα βλαστήσουν νέα φύλλα σε μια διαφορετική άνοιξη, γιατί οι ρίζες των Ελλήνων είναι βαθιές και δεν μπορούν να μολυνθούν τόσο εύκολα.»

Αξίζει, σίγουρα, να σκύψουμε με ενδιαφέρον στο σκεπτικό των δύο συγγραφέων, για να διαχωρίσουμε την πλάνη. Όσο για τον υπογράφοντα, αποτελεί κάτι σαν διαβατήριο η διατυπωθείσα «ελπίδα ότι κάποιος που δεν είναι κλασικιστής μπορεί να έλθει και να σώσει τον κλάδο».

Κατ’ αρχήν, λοιπόν, στον υπότιτλο λείπει κάτι σαν «στην Αμερική», ή έστω «στη Δύση». Μαζί, λείπει υπόκωφα και μία καίρια διευκρίνιση : πέθανε η Κλασική Παιδεία ή η Κλασική Εκπαίδευση ; Οι συγγραφείς δεν κρύβουν το αγωνιώδες ενδιαφέρον τους για τις έδρες Κλασικών Σπουδών στα αμερικανικά πανεπιστήμια, χωρίς κάποιο ανάλογο ενδιαφέρον να αναπτύξουν – πέρα από λίγες γενικότητες – τις σχετικές συνέπειες στην αμερικανική κοινωνία.

Ευρύτερα, είναι διάχυτη μία χαρακτηριστική αδυναμία, ίσως μαζί και αδιαφορία, να ξεκαθαρίσουν ΑΚΡΙΒΩΣ αυτό που υποδεικνύουν. Αυτή η σύγχυση, μάλιστα, παρατηρείται ακόμη και στην βασική λέξη του βιβλίου τους : τι εννοούμε λέγοντας μεταφορικά «Όμηρο» ; Γράφουν πολλά και σωστά για τον «δύσκολο και ιδιαίτερο τρόπο θεώρησης του κόσμου, του τρόπου με τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν το σύμπαν τους». Ονοματίζουν «Όμηρο», τελικώς, «το νόημα και τη σημασία αυτής της αρχαίας ελληνικής θεώρησης της ζωής».

Αναρωτιέται κανείς σε ποια «αρχαία ελληνική θεώρηση της ζωής» αναφέρονται. Είναι μία ; Οι συγγραφείς όχι μόνον την εκλαμβάνουν ως μία, αλλά δυσκολεύονται ακόμη και να την διαχωρίσουν από την ρωμαϊκή. Όταν στην Αμερική λένε κλασικές σπουδές, εννοούν ελληνορωμαϊκές. Συλλήβδην

Φαίνεται, δηλαδή, σαν να παρατηρούν κάτι που τους είναι τόσο μακρινό και άγνωστο, ώστε να εξομοιώνουν παντελώς ανόμοια. Αλλά, λόγου χάριν, τι σχέση έχει η Ομηρική θεώρηση της ζωής με την σωκρατική ; Η Ομηρική Παιδεία με την σωκρατική εκπαίδευση ; Ή, πάλι, η Λακωνική θεώρηση της ζωής τι κοινό έχει με την Κορινθιακή ή την Αθηναϊκή ; Και ποια ακριβώς να πούμε Αθηναϊκή ;

Για τον ίδιο γενικό λόγο, δεν είναι και τόσο έτοιμοι να διαβάσουν Όμηρο απροκατάληπτα. Διαβάζουν – έτσι φαίνεται – αυτά που περιμένουν να διαβάσουν. Γνωστό πρόβλημα, μελετημένο στην «θεωρία της αντιλήψεως» (perception theory).

Αν σοκάρει ο ισχυρισμός, ιδού ηχηρό παράδειγμα. Σχολιάζουν τον θεσμό της προίκας, χωρίς να διαχωρίζουν ότι στην Ομηρική εποχή προίκα έδινε ο άνδρας. Το αντίθετο δηλαδή από αυτό που ξέρουμε. Το έχουν καταλάβει ; Μπορούν να το διαβάσουν ; Μπορούν να αναγνωρίσουν τι είχαν καταλάβει λάθος ; Μπορούν – το κυριότερο – να αναμορφώσουν αναλόγως τις σκέψεις τους ;

Ενδεικτική ερώτηση κρίσεως : Πώς και πότε γύρισε η Ελένη από την Τροία στην Σπάρτη ; Ήταν μαζί με τον Μενέλαο στην 7χρονή περιπλάνησή του ; Δεν είναι καίριο το ερώτημα, όταν ο Τρωικός Πόλεμος γίνεται για την Ελένη ; Και πού είναι, άραγε, το βάρος : στην ιστορική αλήθεια ή σε αυτό που υποδεικνύει αλληγορικά ο διδακτικός μύθος ;

Άλλη : Όταν ο Όμηρος, αρχή-αρχή στην Οδύσσεια, επαινεί τις προσπάθειες του Οδυσσέα να σώσει τους συντρόφους του, τι υποδεικνύει ακριβώς ; Με τα μάτια τεχνοκράτη, αναντίρρητα, ο Οδυσσέας του ταξιδιού συνιστά τον ορισμό του αποτυχημένου ηγέτη. Σύμφωνα με την διήγησή του, μάλιστα, και αμετανόητου. Πού είναι, άραγε, το βάρος : στα εγκώμια ή στις ομολογημένες αποτυχίες ; Και τι δείχνει το ρεσιτάλ ηγεσίας στην Ιθάκη ;

Να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους : Αυτό που χρειαζόμαστε, είναι όχι ένας νέος Όμηρος αλλά μία νέα ανάγνωση των Ομηρικών Επών. Και δεν πρόκειται ούτε για φιλολογία ούτε για αμπελοφιλοσοφία. Πρόκειται για το απόλυτο εγχειρίδιο μάχης του ξεχωριστού Έλληνα.

Ο Όμηρος ζει. Ζει η ομηρική θεώρηση της ζωής. Ζει ο Οδυσσέας. Ως πρότυπο, με τα προτερήματα και τα ελαττώματά του. Απλώς, κατά το αριστοτελικό «έξις δευτέρα φύσις», όλα αυτά υπάρχουν στο DNA της «ραχοκοκαλιάς» της σημερινής ελληνικής κοινωνίας. Αυτό το DNA οδηγεί την άτακτη άμυνά μας απέναντι στους σύγχρονους μνηστήρες και Κύκλωπες, αλλά και τους διαδόχους των μετανοιωμένων Φαιάκων. Αυτό το DNA οδηγεί και την αδυσώπητη πορεία αυτογνωσίας μας.

Για να βρει κανείς αυτό που ψάχνει, όμως, χρειάζεται να καταφέρει να το ξεχωρίσει.

Κόρινθος 25 Ιουνίου 2017

Κώστας Τζαναβάρας

Απέναντι στο Ομηρικό Ψυχογράφημα

ΧΑΣΑΜΕ ΤΗΝ ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΣΤΟΠ

Σαν να μην έφταναν τα τόσα και τόσα προβλήματα του πλανήτη [χώρια τα δικά μας τρισχειρότερα], έχουμε και το τεχνητό «πρόβλημα-Ρωσία» να πρωταγωνιστεί. Κι αν το ψάξει λίγο κανείς, ανακαλύπτει να αιωρείται απόλυτη ασάφεια περί του ποιο ακριβώς πρόβλημα είναι πίσω από την παχιά προφορά «Ράσσια» στα Αμερικάνικα.

Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή που έδωσε ο «Speaker» του Κογκρέσου Paul Ryan, θεωρώντας ξεκάθαρο – όπως ισχυρίσθηκε – ότι η Ρωσία αναμείχθηκε (meddled) στην προεδρική εκλογή : «Αυτό που χρειάζεται να καθορίσουμε είναι όχι αν το έκαναν – αυτό το ξέρουμε. Είναι το τι έκαναν, πώς το έκαναν, πώς θα αποτρέψουμε το να ξαναγίνει. Και μετά πώς θα βοηθήσουμε τους φίλους μας ώστε να μην συμβεί και σε αυτούς». Εν ολίγοις, χωρίς να ξέρει τι και πώς, «ξέρει» ότι κάτι έκαναν.

Προφανώς, κάτι δεν μπορεί να εξηγήσει. Και κάτι ακαθόριστο τον οδηγεί στο να είναι σίγουρος ότι για αυτό το ανεξήγητο ευθύνονται Ρώσοι. Σωστά μέχρι εδώ ;

Επίσης προφανώς, παρακάτω, αυτό που δεν μπορεί να εξηγήσει είναι πώς στο διάολο κατάφερε και βγήκε Πρόεδρος ο Trump. Αποδέχεται δηλαδή μία ασυναρτησία ως ερμηνεία αυτών που δεν μπορεί να εξηγήσει, μήπως και κρύψει ότι «το φυσάει και δεν κρυώνει», κατά το κοινώς λεγόμενο.

Περί αυτού ακριβώς πρόκειται.

Στην εύλογη ένσταση «μα είναι Ρεπουμπλικανός», η απάντηση είναι ακριβώς αυτή : πρώτα είναι πρωτοπαλίκαρο του διεφθαρμένου κατεστημένου (corrupt establishment) της αμερικανικής πολιτικής. Γι αυτό και έλαμψε δια της απουσίας του, αν όχι κάτι χειρότερο, κατά την προεκλογική εκστρατεία.

Και σίγουρα δεν έχει ξεχάσει πώς σχολίασε ο Donald Trump την μετεκλογική συμπεριφορά του : «Ο Paul Ryan με αγαπά τώρα, ο Mitch McConnell με αγαπάει, είναι εκπληκτικό το πόσο η νίκη μπορεί να αλλάξει τα πράγματα».

Ήταν 23 Νοεμβρίου, και ο νεοεκλεγμένος Πρόεδρος συζητούσε με στελέχη των New York Times. Σε επίσκεψη καλής θελήσεως στα γραφεία τους. Αλλά κανείς δεν γέλασε, παρότι ο Trump έβλεπε ακόμη «χαρούμενα» την θερμή υποδοχή που του είχε επιφυλάξει ο προκάτοχός του στον Λευκό Οίκο …

Τώρα πλέον, έχουν μεσολαβήσει κι άλλα. Πολλά και διδακτικά. Στην πολιτική ζωή της υπερδύναμης, πρωταγωνιστούν τα περί τις προεδρικές πιέσεις προς τον μετέπειτα αποπεμφθέντα αρχηγό του FBI James Comey. Του ζητήθηκε – η κρίσιμη λέξη ! – αφοσίωση, η οποία συμφωνήθηκε τελικά να είναι ειλικρινής (honest loyalty). Κι εκεί αρχίζουν οι ερμηνείες.

Η επιτήδεια ερμηνεία είναι αυτή που – εμμέσως πλην σαφώς – αποδίδει κάτι σαν προθέσεις αρχιμαφιόζου στον Πρόεδρο. «Θα τελειώνεις με τις έρευνες του FBI, όπως σου λέω εγώ – το κατάλαβες ;» είναι στην ουσία αυτό που του αποδίδεται. Και συνάδει με την μετέπειτα αποπομπή του «απείθαρχου».

Η άλλη ερμηνεία, η παρούσα, ενυπάρχει αλλά δεν έχει διατυπωθεί. Βασίζεται, όμως, στην ίδια την γνωστή κατάθεση του Comey. Και απαντά κατά δύναμιν στο ερώτημα που θέτει γνωστή κινέζικη παροιμία : «Πως μπορεί η κότα να καταλάβει πώς σκέπτεται η πάπια ;». Εστιάζει στην ουσία των προεδρικών συστάσεων, όπως τις μεταφέρει ο ίδιος ο Comey. Το νόημα : του έδινε εξηγήσεις επί της ουσίας, όχι εντολές. Μπας και «ξεκολλήσει».

Ματαίως προσπάθησε π.χ. να εξηγήσει στον «σφιγμένο» Comey ότι «ο Flynn είναι καλός άνθρωπος». Ότι δεν υποχρεώθηκε σε παραίτηση για τις επαφές με τους Ρώσους. Απλώς βαρύνεται για το ότι το απέκρυψε από τον Αντιπρόεδρο Pence. Υποχρεώθηκε, δηλαδή, σε παραίτηση για λόγους ηθικής τάξεως και μόνον.

Ευρύτερα, του ζητούσε να μην εμποδίζουν οι έρευνες την πολιτική δραστηριότητα του Προέδρου, ιδίως στις διεθνείς σχέσεις. Ματαίως ζήτησε ακόμη και το αυτονόητο : μία ανακοίνωση ότι η έρευνα δεν αφορά τον Πρόεδρο.

Η αφοσίωση, εν τέλει, αφορούσε αφοσίωση στο εθνικό συμφέρον. Προκύπτει σαφώς. Αποδεικνύεται, όμως, ατυχώς, ότι δεν υπάρχουν ακόμη οι κατάλληλες λέξεις για να εξηγηθεί κάτι τέτοιο. Κάθε συζήτηση για αφοσίωση, κατά τα ήθη που έχουν επιβάλει οι διάφοροι «Ryan», αφορά κλίκες, παζάρια, εκβιασμούς και τα συναφή.

Τα περί εθνικών προτεραιοτήτων είναι ακατανόητα πράγματα. Παλιομοδίτικα. Κάπως έτσι, το «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» («Πού πηγαίνει η Αμερική ;», Φωνή της Κορινθίας, φ.1511/8.9.16), δείχνει να έχει μόνον κάποιες ελάχιστες τελευταίες ευκαιρίες διευκρινίσεων – ούτως ειπείν. Εξ ου και το … τηλεγράφημα.

Κόρινθος 11 Ιουνίου 2017

Κώστας Τζαναβάρας

Συνοπτική έκθεση σκοπιμότητας παγκοσμίου υπερνομίσματος (EL)

ΠΡΟΣ ΟΠΟΙΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ

Συνοπτική έκθεση σκοπιμότητας παγκοσμίου υπερνομίσματος (EL)

Η καθιέρωση παγκοσμίου νομίσματος, είναι θέμα που έχει απασχολήσει πολλούς, ιδίως όσους ανησυχούν για τον διεθνή ρόλο του δολαρίου.

Η παρούσα πρόταση αφορά κάτι σημαντικά διαφορετικό. Πρόκειται όχι για ένα ακόμη νόμισμα, αλλά για υπερνόμισμα. Ένα νόμισμα νομισμάτων, το EL, σχεδιασμένο να κάνει τα απολύτως απαραίτητα.

Το EL θα είναι χωρίς κανένα διοικητικό έλεγχο, καθαρά υπό τον απόλυτο έλεγχο των αγορών. Προδιαγράφεται ώστε να τις εξυπηρετήσει αλλά και να τις τιθασεύσει.

Υπό τις τρέχουσες διεθνείς συνθήκες, εκτιμάται ότι η προκύπτουσα απαλλαγή του δολαρίου από τις διεθνείς «υποχρεώσεις» του, έχει λόγους να κριθεί συμφέρουσα και πέραν του Ατλαντικού (win-win solution).

Καινοτομία

Κάθε συναλλαγή θα μπορεί να έχει αντίτιμο συμφωνημένο σε EL, και θα γίνεται με ζεύγος αμέσως διαδοχικών πράξεων :

1.       Καταβολή του αντιτίμου στο νόμισμα επιλογής του αγοραστή (CB), βάσει της τρέχουσας ισοτιμίας EL/CB.

2.       Mετατροπή του αντιτίμου στο νόμισμα επιλογής του πωλητή (CS), βάσει της τρέχουσας ισοτιμίας EL/CS.

Η μετατροπή ορίζεται υποχρεωτικά άμεση, είτε βάσει τιμών κλεισίματος της προηγουμένης, είτε με ταυτόχρονη χρηματιστηριακή συναλλαγή.

Ανατροπή

Για κάθε νόμισμα (CX), υπό το προτεινόμενο σχήμα διεθνών συναλλαγών (CB–EL–CS), θα απαιτείται η διαπραγμάτευσή του ως προς το παγκόσμιο υπερνόμισμα (EL/CX) και μόνον.

Η ισοτιμία δύο νομισμάτων, όταν τυχόν χρειάζεται, θα προκύπτει εμμέσως :

CX1/CX2 = (EL/CX2) / (EL/CX1)

Ουδετερότητα

Το EL – εκ κατασκευής – δεν θα ανήκει σε κάποιον. Επί πλέον, καθώς η παρεμβολή του στις συναλλαγές θα είναι μόνον στιγμιαία, δεν θα είναι αποθεματικό νόμισμα. Συνεπώς, θα ρυθμίζει αμερόληπτα την αγορά.

Ανεξαρτησία

Για κάθε νόμισμα (CX), οι εκτιμήσεις της αγοράς θα εκφράζονται σε έναν και μόνον αριθμό (EL/CX) και σε σχέση με το ουδέτερο υπερνόμισμα (EL). Συνεπώς, θα διαχωρίζονται κατά βέλτιστο τρόπο από τις εκτιμήσεις της αγοράς για τα άλλα νομίσματα.

Αποτελεσματικότητα

Για κάθε νόμισμα (CX), όλη η προσφορά και ζήτηση, η οποία σήμερα είναι διεσπαρμένη σε ευάριθμες άμεσες διαπραγματεύσεις ως προς άλλα νομίσματα, θα συγκεντρώνεται σε αγοραπωλησίες μεταξύ EL και CΧ. Συνεπώς, θα συγκεντρωθεί ο όγκος συναλλαγών και θα αναβαθμισθεί το βάθος της αγοράς.

Προσδοκίες

Μείωση της μεταβλητότητας (volatility) στις διεθνείς ισοτιμίες. Νομισματική σταθερότητα. Μείωση της διεθνούς κερδοσκοπίας. Μείωση του συναλλαγματικού κινδύνου εν γένει, και του κόστους αντιστάθμισής του.

Εμπορευματαγορά

Οι διεθνείς τιμές εμπορευμάτων (πετρέλαιο, χρυσός, βαμβάκι κ.λ.π.), θα μπορούν να διαπραγματεύονται σε EL. Αγοραστές και πωλητές θα εξυπηρετούνται στο νόμισμα της επιλογής τους.

Οι τιμές απαλλάσσονται από την κηδεμονία του δολαρίου.

Χρηματαγορά

Η αγορά αναμένεται ευλόγως να προσφέρει προϊόντα με ρήτρα EL σε τοποθετήσεις και χορηγήσεις.

Προσδοκάται μείωση του συναλλαγματικού κινδύνου στις διεθνείς επενδύσεις.

Εμπόριο

Αναμένονται πρωτοβουλίες εμπορικής χρήσης του EL, ιδιαίτερα μέσω πιστωτικής κάρτας. Ο καταναλωτής, σύντομα, θα εξοικειωθεί με τις παγκόσμιες τιμές πώλησης σε EL, και την ισοδυναμία τους στο νόμισμα που πληρώνει.

Μακροοικονομία

Αποτίμηση οικονομικών μεγεθών (ΑΕΠ, κεφαλαιοποίηση κ.λ.π.) σε EL.

Ισχυρισμός

Το  παγκόσμιο υπερνόμισμα EL, το οποίο εξ ορισμού ισούται προς την μονάδα, θα είναι υψηλής αξιοπιστίας μέσο διεθνών συναλλαγών και αποτιμήσεων.

H αξιοπιστία του, σαφώς ανώτερη του δολαρίου και οποιασδήποτε εναλλακτικής, είναι σε θέση να αλλάξει άρδην το τοπίο στην διαπραγμάτευση των ισoτιμιών των νομισμάτων, στις διεθνείς συναλλαγές, στις κινήσεις κεφαλαίων, και εν τέλει στην Παγκόσμια Οικονομία.

Υλοποίηση

Εκτός από την πολιτική ή/και επιχειρηματική βούληση, απαιτούνται μόνον τεχνικές εργασίες στα διεθνή χρηματιστήρια.

Δεν απαιτούνται εργασίες έκδοσης νομίσματος.

Ως αρχική τιμή διαπραγμάτευσης προτείνεται : 1 EL = 1 USD.

Εκτιμήσεις

Αν και θα ήταν ευκταία κάποια παγκόσμια συμφωνία για την καθιέρωση του EL, είναι εφικτή η ανταγωνιστική προώθησή του από χρηματιστήριο ή ομάδα κρατών.

Πάντως, ευλόγως, θα προέκυπτε υποτίμηση του USD.

 

Κόρινθος 1η Ιουνίου 2017

Κώστας Τζαναβάρας