Προαπαιτούμενα της ιδεολογικής ηγεμονίας

Άρθρο στη ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ (φ.1506/14.7.16)

Πώς θα μας φαινόταν, αλήθεια, κάποιος που τραβάει τα φύλλα ενός φυτού για να μεγαλώσει και να ανθίσει ; Αλλά, πώς θα μας φαινόταν και κάποιος που σκαλίζει, λιπάζει, ποτίζει, φροντίζει το φυτό του για να μεγαλώσει και να ανθίσει ; Και που εξακολουθεί να το φροντίζει, ενώ ακόμη ούτε φαίνεται να μεγαλώνει ούτε ανθίζει ;

Ο πρώτος είναι ο τυπικός αυταπατώμενος βλάξ. Είναι ο ευφυής προχειρολόγος που αρκείται στην απλή περιγραφή της αιθεροβάμονος επιθυμίας του. Μπροστά στα αδιέξοδα – αίφνης – της Ενωμένης Ευρώπης, αναφωνεί ένα πομπώδες «Χρειαζόμαστε ένα “New Deal”» και «καθαρίζει».

Δεν του χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει για το τι αξία θα είχε ένα Deal με ένα υποκείμενο που έχει καταρρακώσει κάθε έννοια συμφωνίας. Δεν χρειάζεται να δώσει δείγματα ιδεών, που να δικαιολογούν στοιχειωδώς την συσχέτιση με την ιστορική ιδέα που έβγαλε την Αμερική από το χάος του 1929. Δεν χρειάζεται καν να αποδείξει ότι αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι New κάτι που είναι απλώς αυτό που λέμε «άλλαξε ο Μανωλιός, κι έβαλε τα ρούχα αλλιώς». Όλα αυτά τα ρυθμίζουν οι μηχανισμοί προπαγάνδας. Και τα εξωραΐζουν κατά το δοκούν.

Ο δεύτερος, ο επιμελής κηπουρός μας, έχει γνώση. Ξέρει καλά πώς μεγαλώνει ένα φυτό. Πότε θα μεγαλώσει, πότε θα ανθίσει. Αν οι προσδοκίες, να μεγαλώσει και να ανθίσει, εξακολουθούν να είναι βάσιμες.

Αποδεικνύεται ότι η σύγχρονη Ευρώπη – όχι μόνο οι εγχώριοι ευροκοτζαμπάσηδες – υστερεί δραματικά όχι ακριβώς στη γνώση αλλά στην επίγνωση. Η στοιχειώδης επίγνωση της κατάστασης, εν όψει του ψηφισθέντος Brexit, θα επέβαλλε πρώτα την διατύπωση του καίριου ερωτήματος : Γιατί έφυγε η Μ.Βρετανία ;

Στη συνέχεια : Γιατί αντιμετωπίζει με τόσο παγερή περιφρόνηση τις κοινοτικές αντιδράσεις ; Γιατί κερδίζει εμφανώς την εμπιστοσύνη των αγορών ; Γιατί τα επιτόκια δανεισμού της έγιναν μηδενικά ;

Αλήθεια, πόσοι από τους αναγνώστες αυτού του έσχατου άρθρου γνωρίζουν για αυτή την τόσο εκκωφαντική ψήφο εμπιστοσύνης των χρηματαγορών στο προδιαγραφόμενο μέλλον της ιστορικής χώρας ; Τα ενορχηστρωμένα δημοσιεύματα το παρασιώπησαν. Όπως καυτηρίαζε ο αείμνηστος συμπολίτης μας Νίκος Καλογερόπουλος «Στην δικτατορία υπάρχει λογοκρισία του Τύπου. Στην δημοκρατία, λογοκρισία από τον Τύπο». Ιδού η δημοκρατική Ευρώπη που θέλει και New Deal τρομάρα της !

Αυτός ο κατ’ ευφημισμόν «Τύπος» αποσιωπά τις ανεπιθύμητες ειδήσεις, και αναγορεύει σε ειδήσεις τις ανησυχίες του κάθε τυχάρπαστου για το αν θα φύγει τελικά η Μ.Βρετανία. Όπως ετσιθελικά αναγορεύει σε οράματα την τιποτολογία του κάθε δημαγωγού.

Δοθέντος του Brexit, κάθε νοήμων θέτει ευθέως το ερώτημα : γιατί υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση ; Στο κλίμα αβεβαιότητας και ανασφάλειας της εποχής μας, όμως, είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει αποδεκτό ότι αυτό το ερώτημα οφείλουν να το θέσουν κυρίως οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Ιδέας. Αυτοί θέλουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον την ανάπτυξη του «φυτού», αυτοί πρέπει να ψάξουν στις ρίζες του, αυτοί πρέπει να ξέρουν το στοιχειώδες : ποιες είναι οι ρίζες, ποιος είναι – δηλαδή – ο θεμελιώδης σκοπός του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Το ερώτημα, από την δική μας σκοπιά, το έχω θέσει ήδη προ διετίας σε άρθρο στην εθνική μας έπαλξη : «Πόσο μεγάλο λάθος είναι η Ευρώπη και το ευρώ ;» ήταν ο τίτλος (Φ.τ.Κ. φ.1406/24.6.14). Και η επωδός : «Κάπως έτσι, το θέμα δεν είναι τι να απαντήσουμε στην ερώτηση του τίτλου. Το ερώτημα είναι ποιος μπορεί να την συζητήσει ώριμα …». Και, δύο χρόνια μετά, για όσους αντιλαμβάνονται, απλώς «η Ελλάδα αλλάζει χέρια». Αλλά καταφέραμε και «Μένουμε Ευρώπη» …

Στα δύσκολα, η σύγχρονη Ευρώπη αποδεικνύεται παντελώς ανώριμη. Και οι πολιτικοί της, καταφανώς κατώτεροι των περιστάσεων. Όχι μόνο ιδεολογικά και πολιτικά, αλλά κυρίως ηθικά. Είναι μακράν των πνευματικών δυνατοτήτων τους να αντιληφθούν ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση ήταν ανάγκη άλλων καιρών. Ήταν ανάγκη – καλώς ή κακώς – αντιπαράθεσης στις μεθοδεύσεις του αλήστου μνήμης «υπαρκτού σοσιαλισμού».

Αυτή η ανάγκη – ισχυρίζομαι – είχε επιβάλει την πορεία της Ευρώπης προς την ενοποίηση. Σε ευθεία αντίθεση με την κύρια φυσιογνωμία της, με την πεμπτουσία του χαρακτήρα της. Αλήθεια : σε τι ακριβώς αναφέρομαι ;

Θα αφήσω τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη να δώσει την δική του απάντηση. Ας κρίνει μαζί και αν η «Ευρώπη των Λαών» είναι κάτι συγκεκριμένο και υλοποιήσιμο, ή απλώς ένα χρήσιμο παραμύθι της Χαλιμάς. Χρήσιμο σε αυτούς που νοιάζονται για τη βολή τους και τη θεσούλα τους.

Η ουσία είναι ότι, αν – αν ! – έχω δίκιο, δεν σώζουν ούτε οι ονειρώξεις, ούτε τα ψέματα, ούτε τα επικοινωνιακά παιχνίδια, ούτε οι συμφωνίες κορυφής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αργά ή γρήγορα, θα έχει την μοίρα που είχαν όλοι οι προγενέστεροι δεινόσαυροι. Τόσο απλό, τόσο ωμό.

Κόρινθος 3 Ιουλίου 2016

Κώστας Τζαναβάρας

 

Ε